Daily Current Affairs 31 July 2024

Daily Current Affairs 31 July 2024

# સરદાર ઉધમ સિંહ

PERSON IN NEWS

31 જુલાઈ 1940ના રોજ લંડનમાં સરદાર ઉધમ સિંહને ફાંસી આપવામાં આવી હતી, તે જલિયાવાલા બાગ હત્યાકાંડ માટે ન્યાય મેળવવાના ભારતના અટલ સંકલ્પનું પ્રતીક છે.

સરદાર ઉધમ સિંહ વિશે (1899-1940)

• જન્મ: 26મી ડિસેમ્બર 1899ના રોજ – સુનામ, પંજાબ
• તેઓ ભગતસિંહથી ખૂબ પ્રભાવિત હતા.
• સરદાર ઉધમ સિંઘે શીખ ધર્મ અને ક્રાંતિકારી પ્રવૃતિઓ, જેમાં કોમગાટા મારુની ઘટના અને ગદર પાર્ટીના બળવોનો સમાવેશ થાય છે, તેમના સંસ્થાનવાદ વિરોધી વલણને આકાર આપ્યો.
• તેમણે જલિયાવાલા બાગ હત્યાકાંડ, 1919થી ખૂબ જ અસર થઈ હતી, જ્યાં બ્રિટિશ સૈનિકોએ નિઃશસ્ત્ર ભારતીયોની હત્યા કરી હતી.
• સરદાર ઉધમ સિંહે નરસંહારનો આદેશ આપનાર પંજાબના તત્કાલીન લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર Michael O’Dwyerને મારીને હત્યાકાંડનો બદલો લેવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી હતી.
• સરદાર ઉધમ સિંહ વસાહતી શાસનને ઉથલાવવા માટે 1924માં ગદર પાર્ટીમાં જોડાયા.
• સરદાર ઉધમ સિંહને 1927માં ગેરકાયદેસર હથિયાર રાખવા બદલ ધરપકડ કરવામાં આવી હતી અને પાંચ વર્ષની જેલની સજા ફટકારવામાં આવી હતી.
  • 13 માર્ચ 1940માં, તેમણે લંડનના કેક્સટન હોલ (Caxton Hall)માં મીટિંગ દરમિયાન Michael O’Dwyerની સફળતાપૂર્વક હત્યા કરી. આ કૃત્ય બ્રિટિશ શાસન વિરુદ્ધ નાટકીય નિવેદન હતું.
• સિંઘ પર કેસ ચલાવવામાં આવ્યો અને તેમણે મૃત્યુદંડની સજા આપવામાં આવી હતી અને પેન્ટનવિલે જેલ (Pentonville Prison), લંડનમાં ફાંસી આપવામાં આવી હતી.
• ઉત્તરાખંડનો એક જિલ્લો, ઉધમ સિંહ નગર, 1995માં શ્રદ્ધાંજલિ આપવા માટે તેમના નામ પર રાખવામાં આવ્યું હતું.

# મનુ ભાકર-સરબજોત સિંહની જોડીએ પેરિસ 2024 ઓલિમ્પિકમાં બ્રોન્ઝ મેડલ જીત્યો

SPORTS

મનુ ભાકર અને સરબજોત સિંહે 10 મીટર એર પિસ્તોલ મિશ્રિત ટીમ ઈવેન્ટમાં બ્રોન્ઝ મેડલ જીત્યો હતો. મનુ અને સરબજોતે દક્ષિણ કોરિયા (South Korea)ની જોડી Oh Ye Jin અને Wonho Leeને 16-10ના સ્કોરથી હરાવ્યા હતા.

• મનુ ભાકરે તેના પ્રથમ શોટ પર 10.2નો સ્કોર કર્યો અને તેના પ્રથમ સાત શોટ પર સતત ઓછામાં ઓછા 10નો સ્કોર કર્યો.
• સરબજોત સિંહે શરૂઆતમાં 8.6 સાથે સંઘર્ષ કર્યો હતો પરંતુ ઘણા 10-પ્લસ સ્કોર્સ સાથે Recover કર્યું હતું.
• Final Round Score
  • Oh Ye Jinએ તેના છેલ્લા શોટ પર 9 અને Wonho Leeએ 9.5નો સ્કોર કર્યો.
  • મનુ ભાકેરે 9.4નો સ્કોર કર્યો, પરંતુ સરબજોત સિંહના 10.2ના અંતિમ શોટથી મેડલ પ્રાપ્ત થયો.
• મનુ ભાકર એક જ ઓલિમ્પિક ગેમ્સમાં બહુવિધ મેડલ જીતનારી પ્રથમ ભારતીય મહિલા બની છે.
• સરબજોત સિંહે તેનો પહેલો ઓલિમ્પિક મેડલ જીત્યો હતો.
• મનુએ અગાઉ 2024 પેરિસ ઓલિમ્પિકમાં મહિલાઓની 10 મીટર એર પિસ્તોલ સ્પર્ધામાં બ્રોન્ઝ જીત્યો હતો.

# Bohai Gulf

GEOGRAPHY

UNESCOએ તાજેતરમાં Yellow Sea-Bohai Gulf (Phase II) સાથે ચીનના સ્થળાંતરિત પક્ષી અભયારણ્યો (China’s Migratory Bird Sanctuaries)ને તેની વર્લ્ડ હેરિટેજ સૂચિ (World Heritage List)માં સમાવેશ કર્યા છે.

Bohai Gulf વિશે

• Bohai Gulf, જેને ‘Bohai Sea‘ અથવા ‘Bo hai’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે પીળા સમુદ્રનો સૌથી અંદરનો ભાગ છે, જે ચીનના ઉત્તરપૂર્વીય કિનારે સ્થિત છે.
• Bohai Gulfને ઐતિહાસિક રીતે ચીલીનો અખાત (Gulf of Chili) અથવા પેચિલીનો અખાત (Gulf of Pechili) તરીકે પણ ઓળખવામાં આવતો હતો.
• Bohai Gulf લગભગ 78,000 ચોરસ કિલોમીટરમાં ફેલાયેલું છે અને બેઇજિંગ (Beijing)ની નિકટતાને કારણે તે વિશ્વના સૌથી વ્યસ્ત દરિયાઈ માર્ગોમાંનું એક છે.
• આ અખાત ઉત્તરપૂર્વમાં લિયાઓડોંગ દ્વીપકલ્પ (Liaodong Peninsula) અને દક્ષિણમાં શેન્ડોંગ દ્વીપકલ્પ (Shandong Peninsula)થી ઘેરાયેલો છે.
• Dalian અને Tianjin Bohai Gulfની આસપાસના મુખ્ય શહેરો છે.
  • તેના કિનારા લિયાઓડોંગ ખાડી (Liaodong Bay), બોહાઈ ખાડી (Bohai Bay) અને લાઈઝોઉ ખાડી (Laizhou Bay) ધરાવે છે.
• પીળી નદી (Yellow River), ચીનની બીજી સૌથી લાંબી નદી, ખાડીમાં ખાલી થાય છે.

# Charles Darwin’s Frog

ENVIRONMENT

Charles Darwin’s frog જે વૈજ્ઞાનિક રીતે મિનરવરિયા ચાર્લ્સડાર્વિની (Minervarya charlesdarwini) તરીકે ઓળખાય છે, તે આંદામાન ટાપુ (Andaman Islands)ઓમાં જોવા મળતા દેડકાની એક પ્રજાતિ છે. આ પ્રજાતિ ખાસ કરીને દક્ષિણ આંદામાન ટાપુઓ, લોંગ આઇલેન્ડ અને ઉત્તર આંદામાન ટાપુઓ પર જોવા મળે છે.

• Family: તે Dicroglossidae family સાથે સંબધ ધરાવે છે, 220થી વધુ પ્રજાતિઓ સાથે એશિયન દેડકાઓનો મોટો સમૂહ.
• IUCN Status: Charles Darwin’s frogને હાલમાં તેના મર્યાદિત વિતરણ, ખંડિત વસ્તી અને ઘટતા રહેઠાણને કારણે IUCN (International Union for Conservation of Nature) રેડ લિસ્ટમાં ‘સંવેદનશીલ‘ તરીકે સૂચિબદ્ધ કરવામાં આવ્યાં છે.
• મુખ્ય લાક્ષણિતાઓ
  • પ્રખ્યાત પ્રકૃતિવાદી ચાર્લ્સ ડાર્વિન (Charles Darwin)ના માનમાં તેમનું નામ આપવામાં આવ્યું છે.
  • આ પ્રજાતિના પુખ્ત નર લગભગ 25-29 mm, જ્યારે માદા 29-38 mm લંબાઈમાં થોડી મોટી હોય છે.
  • આ દેડકા Primary Evergreen અને ગૌણ જંગલો (Secondary Forests)માં 500 મીટરની ઊંચાઈથી નીચે રહે છે.
  • ખંડિત વન વસવાટ (Fragmented Forest Habitats)ને કારણે, તેઓ હવે પ્રજનન સ્થળ તરીકે પ્લાસ્ટિકની થેલીઓ જેવી કૃત્રિમ વસ્તુઓનો ઉપયોગ કરે છે. તેઓ તેમના ઇંડા પાણીથી ભરેલા ઝાડના છિદ્રોમાં મૂકે છે.
  • નર દેડકા માદાઓને આકર્ષવા માટે ત્રણ અલગ-અલગ અવાજો ઉત્પન્ન કરે છે.
  • હરીફોને રોકવા માટે આક્રમક અવાજો પણ ઉત્પન્ન છે, જો અસફળ થાય, તો તેઓ માનવીય લડાઈની તકનીકો જેમ કે શારીરિક મુકાબલોમાં જોડાય છે.
  • નર અને માદા બંને સમાગમ અને ઈંડા મૂકતી વખતે ઝાડની પોલાણની દિવાલો પર ઊંધી સ્થિતિ અપનાવે છે
  • Mount Harriet National Park અને Saddle Peak National Parkમાં આ પ્રજાતિનું દસ્તાવેજીકરણ કરવામાં આવ્યું છે.

આ પણ વાંચો: 23 જુલાઈ કરંટ અફેર્સ

# ચીને પેંગોંગ તળાવ પાસે 400 મીટરનો પુલ પૂરો કર્યો

INTERNATIONAL RELATIONS

ચીને પેંગોંગ ત્સો(Pangong Tso)ના ઉત્તર અને દક્ષિણ કાંઠાને જોડતા 400 મીટરના પુલનું નિર્માણ પૂર્ણ કર્યું છે.તે ચીની સૈનિકોની ઝડપી હિલચાલને સક્ષમ કરે છે. આ પુલ છેલ્લા 60 વર્ષથી ચીનના ગેરકાયદેસર કબજામાં છે, જે લદ્દાખમાં વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (LAC – Line of Actual Control)ની નજીક આવેલો છે.

હિમાચલ પ્રદેશ અને લદ્દાખ વચ્ચે સર્વ-હવામાન કનેક્ટિવિટી (All-Weather Connectivity) પૂરી પાડવા માટે ભારત 4.1 કિલોમીટરની શિંકુન લા ટનલ (Shinkun La tunnel)નું પણ નિર્માણ કરી રહ્યું છે.

પેંગોગ ત્સો (Pangong Tso)

• પેંગોંગ ત્સો એ અંશતઃ ભારતના લદ્દાખ પ્રદેશમાં અને અંશતઃ તિબેટમાં આવેલું અને 600 ચોરસ કિલોમીટરમાં ફેલાયેલું લેન્ડલોક સરોવર (Landlocked Lake) છે.
• પેંગોગ ત્સોનો અર્થ: લદ્દાખીમાં ‘પેંગોગ’ નો અર્થ ‘વ્યાપક અંતર્મુખતા (Extensive Concavity)’ અને ‘ત્સો’ એ એક તિબેટીયન શબ્દ છે, જેનો અર્થ ‘તળાવ (Lake)’ થાય છે.
• આ તળાવ Tethys geosyncline માંથી બનેલું છે.
• કારાકોરમ પર્વતમાળા (Karakoram Mountain range), જે સમગ્ર તાજિકિસ્તાન, અફઘાનિસ્તાન, પાકિસ્તાન, ચીન અને ભારતમાં વિસ્તરેલી છે, જેમાં 6,000 મીટરથી વધુ શિખરો છે, જેમાં K2, વિશ્વનું બીજું-ઉચ્ચ શિખર છે, જે તળાવના ઉત્તરી કાંઠે સમાપ્ત થાય છે.
  • દક્ષિણ કાંઠા પણ ખરબચડા પર્વતોથી ઘેરાયેલો છે જે સ્પંગુર તળાવ (Spangur Lake) તરફ ઢોળાવ કરે છે.
  • સરોવરનું પાણી, સ્ફટિક સ્પષ્ટ (Crystal Clear) હોવા છતાં, ખારું અને પીવાલાયક નથી.
  • આ તળાવ શિયાળામાં થીજી જાય છે. થીજી જવાથી તેની સપાટી પર કેટલાક વાહનોની હિલચાલને સક્ષમ બનાવે છે.
• પેંગોંગ ત્સોના લગભગ બે તૃતીયાંશ ભાગને ચીન નિયંત્રિત કરે છે, જ્યારે સરોવરનો લગભગ 45 કિલોમીટર ભાગ ભારતના નિયંત્રણ હેઠળ છે.
• વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (LAC) ઉત્તર-દક્ષિણમાં ચાલે છે, જે તળાવના પશ્ચિમ ભાગમાંથી પસાર થાય છે, જે પૂર્વ-પશ્ચિમ સંરેખિત છે.
• ભારત અને ચીન વચ્ચે સરહદ વિવાદ
  • ભારત વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (LAC)ને 3,488 કિલોમીટર લાંબો માને છે, જ્યારે ચીન માત્ર 2,000 કિલોમીટરની આસપાસ માને છે.
  • વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (LAC – Line of Actual Control)ને ત્રણ સેક્ટરમાં વહેંચવામાં આવ્યું છે.
    • પશ્ચિમી ક્ષેત્ર (લદ્દાખ): ભારત 1865ની જોન્સન લાઇન (Johnson Line) ને સરહદ માને છે જ્યારે ચીન 1899ની મેકડોનાલ્ડ લાઇન (McDonald Line)ને સાચી સરહદ છે તેવો દાવો કરે છે.
    • મધ્યમ ક્ષેત્ર (હિમાચલ પ્રદેશ અને ઉત્તરાખંડ): મોટાભાગે નિર્વિવાદ છે.
    • પૂર્વીય ક્ષેત્ર (અરુણાચલ પ્રદેશ અને સિક્કિમ): ચીન તિબેટીયન સ્વાયત્ત ક્ષેત્ર (Tibetan Autonomous Region)ના ભાગ તરીકે સમગ્ર અરુણાચલ પ્રદેશ પર દાવો કરે છે.
  • વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખાનું સંરેખણ મેકમોહન રેખા (MacMahon Line) સાથે છે, જે 1914ના સિમલા સંમેલન દરમિયાન દોરવામાં આવ્યું હતું, જેને ચીને નકારી કાઢ્યું હતું.