Daily Current Affairs 17 July 2024

Daily Current Affairs 17 July 2024: List of Important Days

CALENDAR

1. World Day for International Justice
   • World Day for International Justice દર વર્ષે 17 જુલાઈના રોજ આંતરરાષ્ટ્રીય ફોજદારી ન્યાય (International Criminal Justice)ને પ્રોત્સાહન આપવા અને વૈશ્વિક સમુદાય(Global Community)ને અસર કરતા ગંભીર ગુનાઓ માટે મુક્તિ સામે લડતને સન્માન આપવા માટે ઉજવવામાં આવે છે.
   • ઐતિહાસિક મહત્ત્વ: 17મી જુલાઈ 1998ના રોજ રોમ કાનૂન અપનાવવાથી, ઈન્ટરનેશનલ ક્રિમિનલ કોર્ટ (ICC – International Criminal Court)ની સ્થાપના સાથે શરૂઆત થઈ.

Daily Current Affairs 17 July 2024

# વર્લ્ડ હેરિટેજ યંગ પ્રોફેશનલ્સ ફોરમ 2024

ART AND CULTURE

સંસ્કૃતિ મંત્રાલય (Ministry of Culture) વર્લ્ડ હેરિટેજ કમિટીના 46મા સત્ર દરમિયાન અને યુનેસ્કોના વર્લ્ડ હેરિટેજ એજ્યુકેશન પ્રોગ્રામ હેઠળ 2024 વર્લ્ડ હેરિટેજ યંગ પ્રોફેશનલ્સ ફોરમ (World Heritage Young Professionals Forum)નું આયોજન કરી રહ્યું છે.

વર્લ્ડ હેરિટેજ યંગ પ્રોફેશનલ્સ ફોરમ વિશે

• વર્લ્ડ હેરિટેજ યંગ પ્રોફેશનલ્સ ફોરમ આંતરસાંસ્કૃતિક શિક્ષણ અને વિનિમય (Intercultural Learning and Exchange)ને પ્રોત્સાહન આપવા માટે યુવાનો અને હેરિટેજ નિષ્ણાતોને એકસાથે લાવવા માટે એક પ્લેટફોર્મ તરીકે સેવા આપે છે.
  • તે યુવાનોને એકબીજાના વારસા સાથે જોડાવાની અને તેના વિશે જાણવા, વહેંચાયેલ સંરક્ષણ પડકારો (Shared Preservation Challenges)ને સંબોધવા અને હેરિટેજ સંરક્ષણમાં નવી ભૂમિકાઓનું અન્વેષણ કરવાની તક આપે છે.
• દરેક ફોરમ વર્લ્ડ હેરિટેજ સંબંધિત ચોક્કસ વિષય પર કેન્દ્રિત છે, જે યજમાન દેશની વર્લ્ડ હેરિટેજ પ્રોપર્ટીઝ (Host Country’s World Heritage properties)ના સંદર્ભને અનુરૂપ છે.
• સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય બંને નિષ્ણાતો ભાગ લે છે, પ્રસ્તુતિઓ, રાઉન્ડ ટેબલ ચર્ચાઓ અને સાઇટ મુલાકાતો સહિતની વિવિધ પ્રવૃત્તિઓમાં યુવા વ્યાવસાયિકોને જોડે છે.
• Aim: આ સહયોગી (Collaborative) અભિગમનો હેતુ અનેક પેટા-થીમ્સને સંબોધવાનો છે, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
  • વર્લ્ડ હેરિટેજ કન્વેન્શનની સિદ્ધિઓ અને પડકારોનું અન્વેષણ કરવું.
  • વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટ્સ પર આબોહવા પરિવર્તનની અસરોનું મૂલ્યાંકન.
  • વર્લ્ડ હેરિટેજની જાગૃતિ વધારવા માટે નવીન તકનીકોનો અમલ કરવો.
  • યુવા સાહસિકતા દ્વારા ટકાઉ પ્રવાસન અને વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવું.
• Heritage Learning: ર્ચાઓ દ્વારા, સહભાગીઓ વિશ્વ હેરિટેજ અને સસ્ટેનેબલ ડેવલપમેન્ટના વૈશ્વિક સિદ્ધાંતો વિશે ઊંડી સમજ મેળવશે, જ્યારે તેઓ ભારતના સ્થાનિક વારસાના સંચાલનથી પણ પોતાને પરિચિત કરશે.

# ફોરેસ્ટ એડવાઈઝરી કમિટી

ENVIRONMENT

તાજેતરમાં, પર્યાવરણ વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રાલય (Ministry of Environment Forest and Climate Change)ની ફોરેસ્ટ એડવાઇઝરી કમિટી (Forest Advisory Commitee – FAC) એ પુરી (Puri)માં પ્રસ્તાવિત શ્રી જગન્નાથ ઇન્ટરનેશનલ એરપોર્ટનો હિસ્સો બનેલી જંગલની જમીનમાં, મંજૂરી વિના, દિવાલો બનાવવા માટે ઓડિશા સરકારને ઠપકો આપ્યો હતો.

ફોરેસ્ટ એડવાઈઝરી કમિટી શું છે?

• ફોરેસ્ટ એડવાઈઝરી કમિટી એક વૈધાનિક સંસ્થા છે જેની રચના વન (સંરક્ષણ) અધિનિયમ 1980 દ્વારા કરવામાં આવી હતી.
• તે પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રાલય (Ministry of Environment, Forests & Climate Change – MoEF&CC) હેઠળ આવે છે.
• FAC ઔદ્યોગિક પ્રોજેક્ટ્સનું મૂલ્યાંકન કરે છે જેને તેમની પ્રવૃત્તિઓ માટે જંગલની જમીનની જરૂિરયાત હોય છે.
• સમિતિ પ્રોજેક્ટને મંજૂર કરી શકે છે અથવા નામંજૂર પણ કરી શકે છે અને કેટલીક શરતો લાદ્યા પછી, જંગલની જમીનને ડાયવર્ટ કરવા માટેની મંજૂરી આપી શકે છે.
• તાજેતરના કિસ્સામાં, સેટેલાઇટ ચિત્રો દર્શાવે છે કે FAC દ્વારા મંજૂરીની રાહ જોયા વિના પહેલેથી જ પ્રોજેક્ટ સાથે કામ સોંપાયેલ એજન્સીએ દિવાલ બનાવી હતી.

# પીએમ શ્રી (PM-SHRI)

NATIONAL NEWS

શિક્ષણ મંત્રાલય (Education Ministry)એ સમગ્ર શિક્ષા અભિયાન (SSA) હેઠળ, દિલ્હી, પંજાબ અને પશ્ચિમ બંગાળને પ્રધાન મંત્રી સ્કૂલ ફોર રાઇઝિંગ ઈન્ડિયા (PM-SHRI) યોજનામાં ભાગ લેવાની અનિચ્છાને કારણે ભંડોળ (Fund) અટકાવી દીધું છે.

• આ યોજનામાં રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ (National Education Policy – NEP) 2020ના અમલીકરણને દર્શાવવા માટે કેન્દ્ર સરકાર, રાજ્ય/યુટી (UT – Union Territory) સરકારો અને સ્થાનિક સંસ્થાઓ દ્વારા સંચાલિત વર્તમાન શાળાઓને વધારીને 14,500થી વધુ પીએમ શ્રી શાળાઓ (PM Schools for Rising India)ની સ્થાપના કરવાની જોગવાઈનો સમાવેશ થાય છે.
• કેન્દ્ર નાણાકીય બોજ (Financial Burden)ના 60% અને રાજ્યો 40% આવરી લેશે અને રાજ્યોએ શિક્ષણ મંત્રાલય સાથે MoU (Memorandum of Understanding) પર હસ્તાક્ષર કરીને તેમની ભાગીદારીની પુષ્ટિ કરવી આવશ્યક છે.
• તમિલનાડુ, કેરળ, દિલ્હી, પંજાબ અને પશ્ચિમ બંગાળે MoU પર હસ્તાક્ષર કર્યા નથી.
  • તમિલનાડુ અને કેરળએ ઈચ્છા દર્શાવી છે, જ્યારે દિલ્હી, પંજાબ અને પશ્ચિમ બંગાળે ના પાડી દીધી છે, જેના કારણે કેન્દ્રએ તેમના SSA Funds અટકાવી દીધા છે.
• સમગ્ર શિક્ષા એ શાળા શિક્ષણ માટે એક સંકલિત યોજના છે જે શાળા શિક્ષણના તમામ સ્તરો પર સમાવિષ્ટ અને સમાન ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ સુનિશ્ચિત કરવા માટે પૂર્વ-શાળાથી ધોરણ 12 સુધી વિસ્તરે છે.
• તે સર્વ શિક્ષા અભિયાન (SSA), રાષ્ટ્રીય માધ્યમિક શિક્ષા અભિયાન (RMSA) અને શિક્ષક શિક્ષણ (TE) ની ત્રણ યોજનાઓનો સમાવેશ કરે છે.
• શાળા શિક્ષણ માટેની સંકલિત યોજના, સમગ્ર શિક્ષા, વર્ષ 2018-19થી શરૂ કરીને કેન્દ્રિય પ્રાયોજિત યોજના તરીકે દેશભરમાં શરૂ કરવામાં આવી હતી
• આ યોજનાનો મુખ્ય ભાર શિક્ષક અને ટેક્નોલોજી (Teacher and Technology)– એમ Two T’s પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને શાળા શિક્ષણની ગુણવત્તા સુધારવા પર છે.

# ભારતના નવા વિદેશ સચિવ તરીકે ચીનના નિષ્ણાત વિક્રમ મિસરીની નિમણૂક

PERSON IN NEWS/APPOINTMENTS

ચીન અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાના અનુભવી રાજદ્વારી અને નિષ્ણાત વિક્રમ મિસરી (Vikram Misri)એ ભારતના 35મા વિદેશ સચિવ તરીકેનો ચાર્જ સંભાળ્યો છે.

• 28 જૂન 2024ના રોજ, જાહેરાત કરવામાં આવી હતી કે શ્રી વિક્રમ મિસ્ત્રી વિનય મોહન ક્વાત્રા (Vinay Mohan Kwatra)ના સ્થાને ભારતના વિદેશ સચિવનું પદ સંભાળશે.
• 15 જુલાઈ 2024ના રોજ તેઓ ભારતના 35મા વિદેશ સચિવ બન્યા.
• વિક્રમ મિસરી તેમની નિમણૂક પહેલા નાયબ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર (Deputy National Security Advisor) તરીકે સેવા આપી રહ્યા હતા.
• વિદેશ સચિવ (Foreign Secretary) તરીકેનો તેમનો કાર્યકાળ બે વર્ષ એટલે જુલાઈ 2026 સુધી રહેશે.

વિક્રમ મિસરી વિશે

• જન્મ: 7 નવેમ્બર, 1964 (શ્રીનગર, જમ્મુ અને કાશ્મીર)
• વિક્રમ મિસરી 1989-બેચના ભારતીય વિદેશ સેવા (IFS – Indian Foreign Service) અધિકારી છે.
• તેમણે ઈન્દર કુમાર ગુજરાલ, મનમોહન સિંહ અને નરેન્દ્ર મોદી આ ત્રણ વડાપ્રધાનોના ખાનગી સચિવ (Private Secretary) તરીકે સેવા આપી હતી.
• તેમને 1997માં વડાપ્રધાન ઈન્દર કુમાર ગુજરાલના ખાનગી સચિવ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા
• કારગીલ યુદ્ધ દરમિયાન એપ્રિલ 1998થી ઓગસ્ટ 2000 દરમિયાન વિદેશ મંત્રાલય (Ministry of External Affairs) માં પાકિસ્તાન ડેસ્ક માટે નાયબ સચિવ તરીકે કામ કર્યું.
• 2014: સ્પેનમાં ભારતના રાજદૂત (India’s Ambassador to Spain)
• 2016: મ્યાનમારમાં ભારતના રાજદૂત (India’s Ambassador to Myanmar)
• તેમને 2019માં ચીનમાં રાજદૂત તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. તેઓ 2020-2021 ચીન-ભારત અથડામણ દરમિયાન રાજદૂત હતા અને તણાવ અંગે ચર્ચા કરવા માટે લિયુ જિયાનચા (Liu Jianchao)ઓ સહિત વરિષ્ઠ ચીની અધિકારીઓ સાથે શ્રેણીબદ્ધ બેઠકો યોજી હતી.

# મહર્ષિ સુશ્રુત (Maharishi Sushruta)

ART AND CULTURE

તાજેતરમાં, અખિલ ભારતીય આયુર્વેદ સંસ્થા (All-India Institute of Ayurveda – AIIA)એ સુશ્રુત જયંતિ 2024 (15મી જુલાઈ)ના માનમાં બીજા રાષ્ટ્રીય સેમિનાર સૌશ્રુતમ શલ્ય સંગોષ્ઠી (SAUSHRUTAM Shalya Sangoshti)નું આયોજન કર્યું હતું.

મહર્ષિ સુશ્રુત vishe

• મહર્ષિ સુશ્રુત કાશી, વારાણસીના એક પ્રાચીન ચિકિત્સક હતા, જેને ભારતીય દવા અને શસ્ત્રક્રિયા (Surgery)ના પિતા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
• મુખ્ય યોગદાન
  • પુસ્તકો: સંસ્કૃતમાં લખાયેલા સુશ્રુત સંહિતાના લેખક, મહર્ષિ ચરક દ્વારા ચરક સંહિતા અને વાગભટ્ટ દ્વારા અસ્તાંગ હૃદયની સાથે આયુર્વેદિક દવાની મહાન ટ્રાયોલોજીનો ભાગ
  • આ પુસ્તકો પેથોલોજી, શરીરરચના, સર્જીકલ મેનેજમેન્ટ તેમજ 12 પ્રકારના અસ્થિભંગની સારવાર, 6 પ્રકારના અવ્યવસ્થા, ચામડીની કલમ બનાવવી અને Rhinoplasty (નાકને પુનઃનિર્માણ માટેની તકનીક)નો વ્યાપકપણે સમાવેશ કરે છે.
  • Contributions to Surgery
    • મહર્ષિ સુશ્રુત જેને ‘ફાધર ઓફ સર્જરી’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તેણે શરીરરચનાના અભ્યાસ માટે Cadaver Dissectionsની રજૂઆત કરી, વાઇન અને હેનબેન જેવા પદાર્થો સાથે એનેસ્થેસિયા (Anaesthesia)ના ઉપયોગની પહેલ કરી અને Cataract Surgeryમાં વિશેષતા પ્રાપ્ત કરી.
  • સામાન્ય Surgeryમાં તેમના યોગદાન ઉપરાંત, સુશ્રુતે 12 પ્રકારના અસ્થિભંગ અને છ પ્રકારના અવ્યવસ્થા માટે સારવારનું દસ્તાવેજીકરણ કર્યું.
  • Contributions to Anatomy
    • મહર્ષિ સુશ્રુતે સુશ્રુત સંહિતા (Sushruta Samhita)માં શબ વિચ્છેદન (Cadaver Dissections) દ્વારા માનવ શરીરરચનાના અભ્યાસની વિગતો આપીને શરીરરચનામાં નોંધપાત્ર યોગદાન આપ્યું હતું. તેમણે મહત્વાકાંક્ષી સર્જનો માટે માનવ શરીરની રચનાને સમજવાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો.