Daily Current Affairs 16-24 May 2025

  • 16 May 2025
    1. National Dengue Day
    2. International Day of Light
    3. National Endangered Species Day
  • 17 May 2025
    1. World Telecommunication Day
    2. World Hypertension Day
    3. Armed Forces Day
  • 18 May 2025
    1. World AIDS Vaccine Day (HIV Vaccine Awareness Day)
    2. International Museum Day
      • સમગ્ર વિશ્વમાં દર વર્ષે 18 મેના રોજ ‘International Museum Day‘ ઉજવવામાં આવે છે.
      • આ દિવસની ઉજવણીનો ઉદ્દેશ્ય સંગ્રહાલય અથવા તો મ્યુઝિયમના મહત્ત્વ અંગે લોકોમાં જાગૃતિ ફેલાવવાનો છે.
      • સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા 1983માં 18 મેના રોજ International Museum Dayની ઉજવણી કરવાનો નિર્ણય કરવામાં આવ્યો હતો.
        • જો કે અગાઉ ‘International Council of Museums (ICOM)’ દ્વારા 1977થી આ જ દિવસની ઉજવણીનો પ્રારંભ કરવામાં આવ્યો હતો.
        • International Museum Day 2025 થીમ: “The Future of Museums in Rapidly Changing Communities”.
  • 20 May 2025
    1. World Bee Day
  • 21 May 2025
    1. National Anti-Terrorism Day
    2. International Tea Day
  • 22 May 2025
    1. International Day for Biological Diversity
  • 23 May 2025
    1. World Turtle Day
  • 24 May 2025
    1. National Brother’s Day

Daily Current Affairs 16-24 May 2025

ઉત્તરપ્રદેશની રાજધાની લખનૌમાં 11 મે, 2025ના રોજ સંરક્ષણ મંત્રી શ્રી રાજનાથ સિંહે બ્રહ્મોસ સુપરસોનિક ક્રુઝ મિસાઈલના ઉત્પાદન માટે નવા એકમનું વર્ચ્યુઅલી ઉદઘાટન કર્યું હતું. આ પ્રસંગે ઉત્તરપ્રદેશના મુખ્યમંત્રી શ્રી યોગી આદિત્યનાથ પણ હાજર રહ્યા હતા.

બ્રહ્મોસ મિસાઈલ ઉત્પાદન એકમની મુખ્ય વિશેષતાઓ

  • સ્થાન: ઉત્તર પ્રદેશ ડિફેન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીયલ કોરિડોર, લખનૌ નોડ
  • કિંમત: ₹300 કરોડ
  • વાર્ષિક ક્ષમતા: 80-100 બ્રહ્મોસ મિસાઈલો, 100-150 આગામી પેઢીના બ્રહ્મોસ મિસાઈલો
  • નિર્મિત: યુપી સરકાર દ્વારા મફતમાં 80 હેક્ટર જમીન પૂરી પાડવામાં આવી
  • પૂર્ણતા સમય: 3.5 વર્ષ
  • ઉદઘાટન: સંરક્ષણ પ્રધાન રાજનાથ સિંહ (વર્ચ્યુઅલ રીતે)
  • અન્ય ઉપસ્થિતો: યુપીના મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથ

બ્રહ્મોસ મિસાઈલ વિશે

  • પ્રકાર: સુપરસોનિક ક્રુઝ મિસાઈલ
  • વિકસિત: બ્રહ્મોસ એરોસ્પેસ (ભારત-રશિયા સંયુક્ત સાહસ)
  • ઝડપ: મેક 2.8 સુધી
  • રેન્જ: 290–400 કિમી
  • લોન્ચ ક્ષમતા: જમીન, સમુદ્ર અને હવા
  • માર્ગદર્શન પ્રણાલી: ફાયર-એન્ડ-ફોર્ગેટ

Next-Generation BrahMos

  • વજન: 1,290 કિગ્રા (2,900 કિગ્રાથી ઘટાડીને)
  • સ્ટ્રાઈક રેન્જ: 300 કિમીથી વધુ
  • હવાઈ ક્ષમતા: સુખોઈ જેટ 1 ને બદલે 3 મિસાઈલ વહન કરશે
  • ઉત્પાદન તૈયારી: એક વર્ષની અંદર ડિલિવરી કરવામાં આવશે

ધ્યેય અને ઉદ્દેશ્યો

  • Strategic Move: આ સુવિધા ભારતની સંરક્ષણ ઉત્પાદન ક્ષમતાઓને વધારવા માટે સુયોજિત છે, જેમાં બ્રહ્મોસ મિસાઈલો અને અન્ય સંરક્ષણ સાધનોનું ઉત્પાદન થશે.
  • Technological Growth: આ પ્રોજેક્ટ ઉત્તર પ્રદેશમાં અદ્યતન ઉત્પાદન તકનીકોનો પરિચય કરાવશે, જે એરોસ્પેસ ઉદ્યોગના વિકાસને ટેકો આપશે.
  • Job Creation: આ એકમની સ્થાપનાથી ઈજનેરો અને ટેકનિશિયન માટે લગભગ 500 સીધી નોકરીઓ અને પરોક્ષ રીતે હજારો વધુ રોજગારીનું સર્જન થશે.

Background

  • BrahMos Aerospace: ભારતના DRDO અને રશિયાના NPO Mashinostroyenia વચ્ચેનું સંયુક્ત સાહસ, બ્રહ્મોસ એરોસ્પેસ બ્રહ્મોસ મિસાઇલોની ડિઝાઇન, વિકાસ અને ઉત્પાદન માટે જવાબદાર છે.
  • Location and Investment: લખનૌમાં ₹300 કરોડના રોકાણ સાથે વિકસાવવામાં આવેલી આ સુવિધા ડિસેમ્બર 2021માં રાજ્ય સરકાર દ્વારા મફતમાં ફાળવવામાં આવેલી જમીન પર સ્થિત છે. તે રાજ્યમાં તેના પ્રકારનું પ્રથમ હાઇ-ટેક યુનિટ બનવા માટે તૈયાર છે.
  • Defense Corridor: બ્રહ્મોસ સાથે, ઉત્તર પ્રદેશે તેની સંરક્ષણ કોરિડોર પહેલના ભાગ રૂપે અન્ય સંરક્ષણ કંપનીઓને જમીન ફાળવી છે, જેમાં 3,000 થી વધુ નોકરીઓનું સર્જન થવાની અપેક્ષા છે.
  • મહત્વ
    • Strategic Defence Position: વધતા પ્રાદેશિક તણાવ સાથે, આ સુવિધા ભારતની સંરક્ષણ શક્તિને મજબૂત બનાવશે.
    • Economic Contribution: આ પ્રોજેક્ટ સ્થાનિક આર્થિક વિકાસમાં ફાળો આપશે, લખનૌને દારૂગોળો, મિસાઇલ સિસ્ટમ્સ, ડ્રોન અને વધુના ઉત્પાદન માટે કેન્દ્ર તરીકે સ્થાપિત કરશે.
    • Technology Transfer: આ પ્રોજેક્ટના ભાગ રૂપે નવી ટેકનોલોજી અને મશીનરી વિકસાવવામાં આવશે, જેનો વ્યાપક એરોસ્પેસ ક્ષેત્રને ફાયદો થશે.

તાજેતરમાં પંજાબ અને હરિયાણા વચ્ચે પાણી વહેંચણીનો વિવાદ વધુ તીવ્ર બન્યો છે. પંજાબ ભાખરા બિયાસ મેનેજમેન્ટ બોર્ડ (BBMB)ના હરિયાણાને વધારાનું 4,500 ક્યુસેક પાણી છોડવાના નિર્ણયનો વિરોધ કરી રહ્યું છે.

વિવાદ શું છે?

  • હરિયાણાએ ભાખરા-નાંગલ પ્રોજેક્ટમાંથી 8,500 ક્યુસેક પાણીની માંગ કરી હતી. જે તેના વર્તમાન ફાળવણી કરતા 4,500 ક્યુસેક વધુ હતી.
  • પંજાબે તેનો ઈનકાર કર્યો, અને ભાખરા બિયાસ મેનેજમેન્ટ બોર્ડ (BBMB)ને દરમિયાનગીરી કરવાની ફરજ પાડી હતી.
  • BBMB ની બેઠકમાં હરિયાણા, રાજસ્થાન અને દિલ્હીએ વધારાનું પાણી છોડવાના પક્ષમાં મતદાન કર્યું હતું.
  • પંજાબે વધારાના સ્લુઈસ ગેટ ખોલવાનો ઈનકાર કર્યો છે, જેના કારણે હરિયાણા સુપ્રીમ કોર્ટમાં ગયું છે.

ભાખરા-નાંગલ પ્રોજેક્ટ

  • આ પ્રોજેક્ટમાં સતલુજ નદી પર બે અલગ પરંતુ પૂરક બંધનો સમાવેશ થાય છે, એટલે કે હિમાચલ પ્રદેશમાં ભાખરા બંધ અને પંજાબમાં 10 કિ.મી. ડાઉનસ્ટ્રીમ પર નાંગલ બંધનો સમાવેશ થાય છે.
  • તેહરી અથવા ટિહરી ડેમ પછી તે ભારતનો બીજો સૌથી ઊંચો બંધ છે. અને તેના જળાશયને ગોવિંદ સાગર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
  • તે ત્રણ રાજ્ય સરકારો રાજસ્થાન, હરિયાણા અને પંજાબનું સંયુક્ત સાહસ છે.
  • નોંધ: 1966માં પંજાબના વિભાજન પહેલા ભાખરા-નાંગલ પ્રોજેક્ટનું સંચાલન પંજાબ દ્વારા કરવામાં આવતું હતું.
    • 1966માં ભાખરા મેનેજમેન્ટ બોર્ડ (BMD)ની રચના પંજાબ પુનર્ગઠન અધિનિયમ, 1966 હેઠળ પ્રોજેક્ટની દેખરેખ માટે કરવામાં આવતી હતી, જેથી તેનો લાભ પંજાબ, હરિયાણા અને હિમાચલ પ્રદેશને મળે છે.
    • 1976માં BMBનું નામ બદલીને BBMB રાખવામાં આવ્યું, હવે તે ભાખરા ડેમ (હિમાચલ), નાંગલ ડેમ (પંજાબ), બિયાસ-સતલુજ લિંક પ્રોજેક્ટ (પંડોહ ડેમ) અને પોંગ ડેમનું સંચાલન કરે છે.
  • ભારતે માલદીવને ટેકો આપવા માટે 50 મિલિયન ડોલરનું ટ્રેઝરી બિલ રજૂ કર્યું છે.
  • 50 મિલિયન ડોલર ટ્રેઝરી બિલના રોલઓવરથી માલદીવને કામચલાઉ રાહત આપવામાં મદદ મળી છે, જે નોંધપાત્ર દેવા અને આર્થિક તાણથી ઝઝૂમી રહ્યું છે.
  • દ્વિપક્ષીય સંબંધોમાં આર્થિક પડકારો અને તણાવ હોવા છતાં નાણાકીય સહાયનો આ વિસ્તાર હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રમાં મુખ્ય ભાગીદાર માલદીવ સાથે સ્થિર સંબંધો જાળવવામાં ભારતના વ્યૂહાત્મક હિતને રેખાંકિત કરે છે.
  • આ વ્યવહાર સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (SBI) દ્વારા હાથ ધરવામાં આવ્યો હતો.
  • માલદીવ GDPના 134% થી વધુના જાહેર દેવાથી ઝઝૂમી રહ્યું છે, જે બાહ્ય ઉધાર અને તેના પ્રવાસન આધારિત અર્થતંત્ર પર COVID-19 મહામારીની લંબગાળાની અસરને કારણે વધુ ખરાબ થયું છે.

ભારતના રાષ્ટ્રપતિ શ્રીમતી દ્રૌપદી મુર્મુ દ્વારા સુપ્રીમ કોર્ટના ન્યાયાધીશ શ્રી સૂર્યકાંતને રાષ્ટ્રીય કાનૂની સેવા સત્તામંડળ (NALSA)ના આગામી કાર્યકારી અધ્યક્ષ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે.

NALSA

  • NALSAનું પૂરું નામ National Legal Services Authority છે.
  • NALSA ની સ્થાપના 1995માં 1987ના કાનૂની સેવા સત્તાધિકારી અધિનિયમ હેઠળ કાનૂની સહાય કાર્યક્રમોની અસરકારકતાનું નિરીક્ષણ અને સમીક્ષા કરવા અને કાયદા હેઠળ કાનૂની સેવાઓ પૂરી પાડવા માટે નિયમો અને સિધ્ધાંતો વિકસાવવા માટે કરવામાં આવી હતી.
  • NALSAનો ઉદ્દેશ્ય કેસોને ઝડપી નિકાલ અને ન્યાયતંત્ર પર બોજ ઘટાડવાનો છે.
  • ભારતની સુપ્રીમ કોર્ટના મુખ્ય ન્યાયાધીશ NALSAના મુખ્ય આશ્રયદાતા છે, જ્યારે ભારતની સુપ્રીમ કોર્ટના બીજા વરિષ્ઠ ન્યાયાધીશ કાર્યકારી અધ્યક્ષ છે. તેનું મુખ્ય મથક દિલ્હી સ્થિત સુપ્રીમ કોર્ટ ઓફ ઈન્ડિયા ખાતે રાખવામાં આવ્યું છે.
  • દરેક રાજ્યમાં એક કાનૂની સેવા અને સત્તામંડળ અને દરેક ઉચ્ચ ન્યાયાલયમાં કાનૂની સેવા સમિતિની રચના કરવામાં આવી છે.
  • NALSAની નીતિઓ અને નિર્દેશોને અમલમાં મૂકવા અને લોકોને મફત કાનૂની સેવાઓ પૂરી પાડવા અને રાજ્યમાં લોક અદાલતો યોજવા માટે જિલ્લાઓ અને મોટાભાગના તાલુકાઓમાં જિલ્લા કાનૂની સેવા સત્તામંડળો અને તાલુકા કાનૂની સેવ સમિતિઓની રચના કરવામાં આવી છે.
  • NALSA રાજ્ય કાનૂની સેવા સત્તામંડળો દ્વારા કાનૂની સાક્ષરતા કાર્યક્રમ પણ ચલાવે છે.

તાજેતરમાં ભારતીય નૌકાદળ જહાજ INS Kiltan (P30) એ સિંગાપોરના ચાંગી એક્સિબિશન સેન્ટર ખાતે ‘International Maritime Defence Exhibition (IMDEX) Asia 2025’માં ભાગ લીધો હતો.

IMEX Asia વિશે

  • IMDEX Asia, જે 1997થી સિંગાપોરમાં દર બે વર્ષે યોજાય છે, તે એશિયા-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં એક અગ્રણી દરિયાઈ અને સંરક્ષણ પ્રદર્શન (Defence Exhibition) છે.
  • તે નૌકાદળ, કોસ્ટ ગાર્ડ અને દરિયાઈ સંરક્ષણ ઉદ્યોગો માટે નૌકાદળ પ્લેટફોર્મ પ્રદર્શિત કરવા, અદ્યતન તકનીકોનો પ્રારંભ કરવા અને વ્યૂહાત્મક નીતિ સંવાદમાં જોડાવા માટે એક વૈશ્વિક પ્લેટફોર્મ તરીકે સેવા આપે છે.
  • મુખ્ય વિશેષતાઓ
    • IMEX Asia નો મુખ્ય ઘટક, International Maritime Security Conference (IMSC), નૌકાદળના વડાઓ, કોસ્ટ ગાર્ડના વડાઓ, નીતિ નિર્માતાઓ અને દરિયાઈ નિષ્ણાતોને પરસ્પર સુરક્ષાને પ્રોત્સાહન આપવા અને વૈશ્વિક દરિયાઈ પડકારોના સહકારી ઉકેલોને આગળ વધારવા માટે એકસાથે લાવે છે.
    • તેમાં Maritime Information Sharing Exercise (MARISX) પણ શામેલ છે, જે દરિયાઈ સુરક્ષામાં સંકલન સુધારવા અને શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓ શેર કરવા માટે એક દૃશ્ય-આધારિત કવાયત છે.

INS Kiltan

  • INS Kiltan એ સ્વદેશી રીતે નિર્મિત એન્ટિ-સબમરીન વોરફેર સ્ટીલ્થ કોર્વેટ છે અને પ્રોજેક્ટ 28 હેઠળના ચાર કામોર્તા-ક્લાસ (Kamorta-Class) જહાજોમાંથી ત્રીજું છે.
    • આ જહાજનું નામ વ્યૂહાત્મક રીતે સ્થિત લક્ષદ્વીપ અને મિનિકોય ટાપુઓના અમીનિદિવી જૂથના એક ટાપુ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે.
  • તે ભારતનું પ્રથમ મુખ્ય યુદ્ધ જહાજ છે જેમાં કાર્બન ફાઈબર કમ્પોઝિટ સુપરસ્ટ્રક્ચર છે, જે સ્ટીલ્થને વધારે છે, વજન ઘટાડે છે અને જાળવણી ખર્ચ ઘટાડે છે.
  • આ જહાજ ભૂતપૂર્વ પેટ્યા (Petya) ક્લાસ જહાજ ‘Kiltan (P79)’ નો વારસો ધરાવે છે, જેણે 1971ના ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધ દરમિયાન ‘Operation Trident’માં ભાગ લીધો હતો.
  • સામાજિક ન્યાય અને અધિકારીતા મંત્રાલયની ભીક્ષાવૃત્તિ મુક્ત પહેલ હેઠળ મધ્યપ્રદેશના ઈન્દોરને ભારતનું પ્રથમ ભીખ મુક્ત શહેર (Begger Free City) જાહેર કરવામાં આવ્યું છે. તેને વિશ્વ બેંક દ્વારા પણ માન્યતા આપવામાં આવી છે.
  • તે SMILE યોજનાની પેટા-યોજના ‘ભીક્ષાવૃત્તિના કાયદામાં રોકાયેલા વ્યક્તિઓના વ્યાપક પુનર્વસન’ હેઠળ સતત પુનર્વસન પ્રયાસોને અનુસરે છે.
  • 2024માં જ્યારે શહેર વહીવટીતંત્રે ભીખ માંગવાની પ્રથા નાબૂદ કરવા માટે ઝુંબેશ શરૂ કરી ત્યારે શહેરના રસ્તાઓ પર આશરે 500 ભિખારીઓ હતા.
  • ઈન્દોર શહેરમાં ભીખ માંગવા પર સંપૂર્ણપણે પ્રતિબંધ હતો.
  • ભિખારીઓને પૈસા આપવા કે તેમની પાસેથી કંઈપણ ખરીદવાનું પણ ગેરકાયદેસર બની ગયું હતું. આ ઝુંબેશનું ધ્યાન પુનર્વસન પર હતું, સજા પર નહીં.
  • પુખ્ત ભિખારીઓને રોજગાર શોધવામાં મદદ કરવામાં આવી અને ભીખ માંગવામાં સામેલ બાળકોને શાળાઓમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા.

ખેલ ઈન્ડિયા યુથ ગેમ્સની સાતમી આવૃત્તિ 4-15 મે, 2025 દરમિયાન બિહાર રાજ્યમાં યોજાઈ હતી.

  • ખેલ ઈન્ડિયા યુથ ગેમ્સ 2025માં કુલ 27 રમતો (આ ઉપરાંત 1 ડેમોસ્ટ્રેશન સ્પોર્ટ)માં 10,000થી વધુ ખેલાડીઓએ ભાગ લીધો હતો.
  • બિહારના પટના, રાજગીર, ગયા, ભાગલપુર અને બેગુસરાઈમાં આ રમતોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું.
  • ત્રણ મુખ્ય ઈવેન્ટ્સ જિમ્નેસ્ટિક્સ, શૂટિંગ અને સાયકલિંગ નવી દિલ્હીમાં યોજાઈ હતી.
  • ખેલ ઈન્ડિયા યુથ ગેમ્સ 2025નું ઉદઘાટન વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીએ 4 મે, 2025ના રોજ પટનાના પાટલીપુત્ર સ્પોર્ટ્સ કોમ્પ્લેકસ ખાતે આયોજિત ઉદઘાટન સમારોહ સાથે વર્ચ્યુઅલી કર્યું હતું.
  • Mascot: Gajasimha
  • નાલંદા અને બોધગાયના પાલ વંશના વરસાથી પ્રેરિત ગજસિંહનું અનાવરણ બિહારના મુખ્યમંત્રીશ્રી શ્રી નીતિશ કુમાર અને કેન્દ્રીય રામગમત મંત્રી ડૉ. મનસુખ માંડવિયા દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું.
  • થીમ સોન્ગ: ‘ખેલ કે રંગ, બિહાર કે સંગ’

ખેલો ઈન્ડિયા યુથ ગેમ્સ મેડલ 2025

PositionStates/Union Territories Gold Silver Bronze Total Medals
1મહારાષ્ટ્ર584753158
2હરિયાણા392751117
3રાજસ્થાન24122460
4કર્ણાટક17261558
5દિલ્હી16203268
6તમિલનાડુ15212965
7ઉત્તરપ્રદેશ14201852
8કેરળ125825
9મણિપુર1181130
10મધ્યપ્રદેશ1091332
15બિહાર (યજમાન)7111836
21ગુજરાત24713

Quad Countries – ભારત, ઓસ્ટ્રેલિયા, જાપાન અને US Indo-Pacific Logistics Network (IPLN)ના લોન્ચનું અનુકરણ કરવા માટે હવાઈમાં Tabletop Exercise નું આયોજન કર્યું હતું.

IPLN શું છે?

  • IPLN એ એક બહુપક્ષીય પહેલ છે જે એક Shared Logistics Framework વિકસાવવા માટે છે જે સમગ્ર ઈન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં નાગરિક આપત્તિ પ્રતિભાવ સંકલનને સક્ષમ બનાવે છે.
  • તે Shared Logistics Infrastructure અને Interoperability દ્વારા Faster, Efficient Deployment of Humanitarian Aid ને સમર્થન આપે છે.
  • Participating Countries: India, United States, Japan, અને Australia.
  • Launch: Asia-Pacific Centre for Security Studies, Honolulu, Hawaii ખાતે આયોજિત Tabletop Exercise (TTX) દ્વારા સિમ્યુલેટેડ.
    • Complementary to the Indo-Pacific Partnership for Maritime Domain Awareness (IPMDA) and the Quad Pandemic Preparedness Workshop.
  • મુખ્ય વિશેષતાઓ
    • Shared Logistics Coordination: Humanitarian Assistance and Disaster Relief (HADR) Missions માટે Supply Chain Responsiveness વધારે છે.
    • Civilian-First Focus: ચક્રવાત, સુનામી અને આરોગ્ય કટોકટીના પ્રતિભાવ સહિત કુદરતી આપત્તિ તૈયારીને લક્ષ્ય બનાવે છે.
    • Interoperability and Trust: પરસ્પર લોજિસ્ટિકલ સપોર્ટ સિસ્ટમ્સ બનાવે છે અને ક્વાડ ભાગીદારો વચ્ચે ઓપરેશનલ કોઓર્ડિનેશનને મજબૂત બનાવે છે.
    • Technology-Driven: ડિજિટલ લોજિસ્ટિક્સ મેપિંગ, સંયુક્ત સંસાધન આયોજન અને રીઅલ-ટાઈમ ટ્રેકિંગ સિસ્ટમ્સ પર ભાર મૂકે છે.
    • Flexible and Scalable: ઈન્ડો-પેસિફિક ટાપુઓ, દરિયાકાંઠાના રાજ્યો અને ઝડપી કટોકટી પ્રતિભાવની જરૂર હોય તેવા દૂરના વિસ્તારોમાં લાગુ.

One-Liner Current Affairs

  • કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા સેન્ટ્રલ બ્યૂરો ઑફ ઈન્વેસ્ટિગેશન (CBI)ના ડિરેક્ટર શ્રી પ્રવીણ સુદનો કાર્યકાળ 1 વર્ષ માટે લંબાવવામાં આવ્યો છે. તેમણે 25 મે, 2023ના રોજ બે વર્ષના કાર્યકાળ માટે CBIના ડિરેક્ટર તરીકે કાર્યકાળ સાંભળ્યો હતો.
  • 14 મે, 2025ના રોજ ભારતની સુપ્રીમ કોર્ટના 52મા મુખ્ય ન્યાયધીશ તરીકે શ્રી બી. આર. ગવઈએ શપથ લીધા છે.
    • નવી દિલ્હી ખાતે રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં યોજાયેલા એક કાર્યક્રમમાં ભારતના રાષ્ટ્રપતિ શ્રીમતિ દ્રૌપદી મુર્મુએ શ્રી બી. આર. ગવઈને ચીફ જસ્ટિસ તરીકેના શપથ અપાવ્યા હતા.
    • 13 મે, 2025ના રોજ નિવૃત્ત થયેલા ચીફ જસ્ટિસ શ્રી સંજીવ ખન્નાના સ્થાને શ્રી બી. આર. ગવઈ સુપ્રીમ કોર્ટના નવા ચીફ જસ્ટિસ બન્યા છે.
  • તાજેતરમાં ભારતે સ્વદેશી એર ડિફેન્સ સિસ્ટમ ભાર્ગવસ્ત્રનું ઓડિશાના ગોપાલપુર ફાયરિંગ રેન્જમાં સફળ પરીક્ષણ કર્યું હતું. તે ડ્રોનનો સામનો કરવા માટે રચાયેલ માઈક્રો મિસાઈલ સિસ્ટમ છે.
  • યુનિયન પબ્લિક સર્વિસ કમિશન (UPSC)ના નવા અધ્યક્ષ તરીકે શ્રી અજય કુમારની નિમણૂક કરવામાં આવી છે. તે UPSC ના અધ્યક્ષ તરીકે સુશ્રી પ્રીતિ સુદનનું સ્થાન લેશે.
  • અરુણાચલ પ્રદેશે પશ્ચિમ કામેંગ જિલ્લામાં સ્થિત દિરાંગમાં ઉત્તરપૂર્વ ભારતના પ્રથમ ભૂ-ઉષ્મીય ઉત્પાદન કૂવાનું ખોદકામ કરીને નવીનીકરણ ઊર્જામાં એક અગ્રણી સીમાચિન્હ હાંસલ કર્યું છે.
    • પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રાલય અને નોર્વે તથા આઈસલેન્ડના આંતરરાષ્ટ્રીય ભાગીદારોના સમર્થન સાથે Centre for Earth Sciences and Himalayan Studies (CESHS) દ્વારા સંચાલિત આ પહેલનો હેતુ અવકાશ ગરમી અને કૃષિ પ્રક્રિયા જેવા કાર્યક્રમો માટે ભૂ-ઉષ્મીય ગરમીનો ઉપયોગ કરવાનો છે.
    • બે વર્ષના વિગતવાર ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય અને ભૂ-રાસાયણિક સર્વેક્ષણો પછી આ સ્થળ પસંદ કરવામાં આવ્યું હતું. જેમાં દિરાંગને મધ્યમ-થી-ઉચ્ચ એન્થાલ્પી ભૂ-ઉષ્મીય ઝોન તરીકે ઓળખવામાં આવ્યું હતું.
    • આ વિકાસ ઉચ્ચ-ઊંચાઈ અને દૂરના વિસ્તારોમાં ટકાઉ ઉર્જા તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે.
  • તાજેતરમાં ભારત સરકાર દ્વારા જાહેરાત કરવામાં આવી હતી કે 23 સપ્ટેમ્બરને ‘આયુર્વેદ દિવસ’ તરીકે ઉજવવામાં આવશે. અત્યાર સુધી આયુર્વેદ દિવસ ધનતેરસના દિવસે ઉજવવામાં આવતો હતો.
  • દિલ્હી વિધાનસભાના અધ્યક્ષ શ્રી વિજેન્દ્ર ગુપ્તા અને દિલ્હીના લેફટનન્ટ ગવર્નર શ્રી વિનય કુમાર સક્સેના 12 મે, 2025ના રોજ દિલ્હી વિધાનસભા પરિસરમાં 500 કિલોવોટના સૌર ઉર્જા પ્લાન્ટનો સંયુક્ત રીતે શિલાન્યાસ કર્યો હતો.
    • આ પ્રસંગે દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી સુશ્રી રેખા ગુપ્તા પણ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.
    • આ સાથે દિલ્હી વિધાનસભા દેશની પ્રથમ સંપૂર્ણપણે સૌરઉર્જાથી ચાલતી વિધાનસભા બનશે.
  • ભારતીય સેનાએ સ્ટાર જેવેલિન થ્રોઅર શ્રી નીરજ ચોપરાને ટેરિટોરિયલ આર્મીમાં લેફ્ટનન્ટ કર્નલનો માનદ પદ એનાયત કર્યો છે.
    • નીરજ ચોપરા પહેલા ભૂતપૂર્વ ક્રિકેટર શ્રી એમ. એસ. ધોની, કપિલ દેવ અને અભિનવ બિંદ્રા જેવા ખેલાડીઓને ટેરિટોરિયલ આર્મીમાં માનદ પદવીઓ આપવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત શ્રી અનુરાગ ઠાકુર, અભિનેતા નાના પાટેકર, શ્રી સચિન પાયલટ વગેરેને આ માનદ પદ મળ્યા છે.
  • તાજેતરમાં ભારતીય સેનાએ પશ્ચિમ બંગાળના તિસ્તા ફિલ્ડ ફાયરિંગ રેન્જ ખાતે ‘તિસ્તા પ્રહાર’ કવાયતનું આયોજન કર્યું હતું.
    • તિસ્તા પ્રહારમાં ભારતીય સેનાની અનેક શાખાઓ સામેલ હતી, જેમાં Infantry, Artillery, Armoured Corps, Mechanised Infantry, Para Special Forces, Army Aviation, Engineers, and Signals નો સમાવેશ થાય છે.
    • તેમાં ભારતીય સેનાની વિવિધ શાખાઓ વચ્ચે ઉચ્ચ સ્તરનું સંકલન અને સંયુક્ત દળ એકીકરણ દર્શાવવામાં આવ્યું હતું.
  • ભારતના સ્ટાર જેવેલિન થ્રોઅર શ્રી નીરજ ચોપરાએ દોહા ડાયમંડ લીગ 2025માં વધુ એક રેકોર્ડ સર્જ્યો છે. આ લીગમાં 90.23 મીટરનો થ્રો કરી ઈતિહાસ રચ્યો છે.
    • આ સાથે નીરજ ચોપરા જેવેલિન થ્રોઅર (ભાલા ફેંક)માં 90 મીટર પાર કરનાર ભારતનો પ્રથમ ખેલાડી, વિશ્વનો 25મો અને એશિયનો ત્રીજો ખેલાડી બન્યો છે.
  • મુંબઈના પ્રતિષ્ઠિત વાનખેડે સ્ટેડિયમમાં 16 મેના રોજ મહારાષ્ટ્રના મુખ્યમંત્રી શ્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસ દ્વારા ત્રણ નવા સ્ટેન્ડસનું ઉદઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું.
    • તેમાં ભારતીય ક્રિકેટ બોર્ડના ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ શ્રી શરદ પવાર, ભારતના પહેલા વન-ડે કેપ્ટન શ્રી અજીત વાડેકરના સ્ટેન્ડ સાથે ભારતના વર્તમાન વન-ડે કેપ્ટન શ્રી રોહિત શર્માના નામના સ્ટેન્ડનું અનાવરણ કરવામાં આવ્યું હતું.
  • તાજેતરમાં ભારતના સંરક્ષણ મંત્રી શ્રી રાજનાથ સિંહે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે વૈશ્વિક પરમાણુ સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે પાકિસ્તાનના પરમાણુ શસ્ત્રોને આંતરરાષ્ટ્રીય પરમાણુ ઊર્જા એજન્સી (IEAE)ની દેખરેખ હેઠળ લાવવા જોઈએ.
  • તાજેતરમાં કંબોડિયા અને ચીને સમુદ્ર અને હવાઈ કામગીરીનો સમાવેશ કરતી તેમની અત્યાર સુધીની સૌથી મોટી ‘ગોલ્ડન ડ્રેગન સંયુક્ત લશ્કરી કવાયત’ શરૂ કરી છે.
    • આ કવાયત સૌપ્રથમ 2016ના અંતમાં લશ્કરી સહયોગ અને વ્યૂહાત્મક સંબંધોને મજબૂત કરવા માટે શરૂ કરવામાં આવી હતી.
    • ઉદ્દેશ્ય: લશ્કરી સહયોગ, ક્ષમતા નિર્માણ અને શાંતિ જાળવણીને મજબૂત બનાવવી
    • Theme (2025 Edition): Joint counter-terrorism operations and humanitarian relief
    • Location (2025): Ream Naval Base, Sihanoukville, Cambodia
      • Located near the Gulf of Thailand, offering strategic maritime access to China.

Leave a Comment

error: Content is protected !!