Daily Current Affairs 06 July 2024

Daily Current Affairs 06 July 2024: List of Important Days

CALENDAR

1. World Zoonoses Day
   • દર વર્ષે 6 જુલાઈના રોજ World Zoonoses Day ઉજવવામાં આવે છે.
   • વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા (World Health Organization) અનુસાર જાનવરોમાંથી મનુષ્યોમાં ફેલાતી બિમારીઓને ઝૂનોટિક રોગ (Zoonotic Diseases) કહેવામાં આવે છે. આ બીમારીઓ વિશે જાગૃતતા લાવવા માટે દર વર્ષે 6 જુલાઈએ World Zoonoses Day મનાવવામાં આવે છે.
   • ઝૂનોટિક રોગનું પ્રથમ રસીકરણ 6 જુલાઈ 1885ના રોજ Louise Pasteur (French Biologist) દ્વારા આપવામાં આવ્યું હતું.
   • વિશ્વ ઝૂનોસિસ દિવસ દર વર્ષે 6 જુલાઈના રોજ મનાવવામાં આવે છે અને લોકોમાં સમસ્યા અંગે જાગૃતિ લાવવા અને તેમને યોગ્ય પગલાં લેવાનું શીખવવા પર ભાર મૂકવામાં આવે છે. શું તમે જાણો છો કે ઝૂનોટિક રોગ સામે પ્રથમ રસીકરણ લુઈ પાશ્ચર દ્વારા 6 જુલાઈ 1885ના રોજ આપવામાં આવ્યું હતું?

Daily Current Affairs 06 July 2024

# Credit-Deposit (CD) Ratio

ECONOMICS

ભારતીય રિઝર્વ બેંકે બેંકોને ધિરાણ અને થાપણ વૃદ્ધિ (Credit and Deposit Growth) વચ્ચેના તફાવતને દૂર કરવા અને Credit-Deposit Ratio ઘટાડવા જણાવ્યું છે.

• CD Ratio એ એક નાણાકીય મેટ્રિક છે જે બેંકે તેની કુલ થાપણોની તુલનામાં જારી કરેલી લોનની ટકાવારી દર્શાવે છે.
• RBI ના નાણાકીય સ્થિરતા અહેવાલ મુજબ
  • CD Ratio સપ્ટેમ્બર 2021 \થી વધી રહ્યો છે અને ડિસેમ્બર 2023 માં તે 78.8% પર પહોંચી ગયો છે.
  • 75% થી વધુ CD Ratio ધરાવતી 75% થી વધુ બેંકો ખાનગી ક્ષેત્રની બેંકો છે.

HIGH CD Ratio માટેના મુખ્ય કારણો

• ઉચ્ચ ધિરાણ વૃદ્ધિ (Higher Credit Growth)
  • Rising retail credit (વાહન લોન, વ્યક્તિગત લોન વગેરેનો સમાવેશ થાય છે).
    • એપ્રિલ 2022 અને માર્ચ 2024 સુધીમાં, રિટેલ ક્ષેત્રને બેંક ધિરાણ 25.2% ના CAGR પર વધ્યું.
  • વ્યવસાયો અને MSME (Ministry of Micro, Small & Medium Enterprises) માટે લોનમાં વધારો.
• ધીમી થાપણ વૃદ્ધિ (Slower Deposit Growth)
  • બેંકો એકબીજા સાથે સખત સ્પર્ધાનો સામનો કરી રહી છે.
  • ગ્રાહકો બચતકારોમાંથી રોકાણકારોમાં સંક્રમણ કરી રહ્યા છે અને ભંડોળને મૂડીબજારો (Capital Markets)માં ડાયવર્ટ કરી રહ્યા છે, જેનાથી ડિપોઝિટ વૃદ્ધિ ધીમી પડી રહી છે.

High CD Ratioની અસર

• Pressure on Net Interest Margins (NIM): NIM એ બેંકની કમાણીની assets જેવી કે રોકાણ સિક્યોરિટીઝ, લોન વગેરે પર ચોખ્ખા વળતરનું માપ છે.
• Liquidity risk: બેંકો ચૂકવણીની જવાબદારીઓને સમયસર પૂરી કરવામાં અસમર્થ હોઈ શકે છે.
• Credit risk: લેનારાઓ તેમની કરારની જવાબદારીઓ પર ડિફોલ્ટ કરી શકે છે (Borrowers could default on their contractual obligations).

# SCO સમિટ 2024

INTERNATIONAL RELATIONS

તાજેતરમાં, કઝાકિસ્તાનના અસ્તાના (Astana, Kazakhstan)માં 2024 Shanghai Cooperation Organisation (SCO) સમિટનું સમાપન થયું હતું અને સમગ્ર પ્રદેશના નેતાઓને એકઠા કરવામાં આવ્યા હતા. ભારતે મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી, વિદેશ મંત્રીએ વડાપ્રધાનના સંદેશને પહોંચાડ્યો જેમાં આતંકવાદ સામે લડવા અને જળવાયુ પરિવર્તનને મુખ્ય પ્રાથમિકતાઓ તરીકે સંબોધિત કરવામાં આવ્યા હતા.

શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (SCO) સમિટ

• બેલારુસ (Belarus) SCOમાં જોડાનાર 10મું સભ્ય બન્યું.
• અસ્તાના ઘોષણા (Astana Declaration), 2025-2027 માટે આતંકવાદ, અલગતાવાદ અને ઉગ્રવાદનો સામનો કરવા માટે સહકાર કાર્યક્રમ, 2024-2029 માટે ડ્રગ વિરોધી વ્યૂહરચના, 2035 સુધી SCO વિકાસ વ્યૂહરચના અપનાવવામાં આવી.
  • અસ્તાના ઘોષણા હેઠળ, સભ્ય દેશોએ વૈશ્વિક શાંતિને પ્રોત્સાહન આપવા અને નવી લોકશાહી અને આર્થિક વ્યવસ્થાને આકાર આપવામાં SCOની ભૂમિકા પર ભાર મૂક્યો હતો.
• 2030 સુધી આર્થિક વિકાસ વ્યૂહરચના એક્શન પ્લાન અને 2030 સુધી ઊર્જા સહકાર માટેની વ્યૂહરચનાઓ મંજૂર.
• SCOના સભ્ય દેશોએ પહેલ ‘On World Unity for a Just Peace, Harmony and Development‘ (કઝાકિસ્તાન દ્વારા પ્રસ્તાવિત)ને સમર્થન આપ્યું, જેનો હેતુ યુએનની કેન્દ્રીય સંકલન ભૂમિકા સાથે બહુધ્રુવીય વિશ્વ વ્યવસ્થા બનાવવાનો છે.

ભારત માટે SCO નું મહત્વ

• આતંકવાદ વિરોધી: SCOનું પ્રાદેશિક આતંકવાદ વિરોધી માળખું (RATS – Regional Anti-Terrorist Structure) આતંકવાદીઓની હિલચાલ અને માદક દ્રવ્યોની હેરફેર પર મુખ્ય માહિતી અને ગુપ્ત માહિતીની ઍક્સેસ પ્રદાન કરે છે.
• સંસાધનો: કનેક્ટ સેન્ટ્રલ એશિયા નીતિને અનુસરવામાં અને ખનિજ સંસાધનો (કઝાકિસ્તાનમાં યુરેનિયમ અનામત) સુધી પહોંચવામાં ભારતને મદદ કરો.
• ઉર્જા સુરક્ષા: આ પ્રદેશ વિશ્વના કુદરતી ગેસના 4% ભંડાર અને લગભગ 3% તેલ ભંડારનું ઘર છે. SCO TAPI પાઇપલાઇનની સુવિધા પણ આપી શકે છે.
• SCOમાં ભારત માટે પડકારો
  • પશ્ચિમી દેશોમાં SCO એ પશ્ચિમ વિરોધી મંચ હોવાની સતત ધારણા.
  • સભ્ય રાષ્ટ્રો વચ્ચે સંઘર્ષ દા.ત. ભારત-પાકિસ્તાન.
  • નિરીક્ષક રાજ્યો, સંવાદ ભાગીદારો અને અન્ય પ્રાદેશિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થાઓ સાથે મર્યાદિત જોડાણ.

શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (Head Quarter: બેઈજિંગ, ચીન)

• SCO કઝાકિસ્તાન, ચીન, કિર્ગીઝ રિપબ્લિક, રશિયા, તાજિકિસ્તાન અને ઉઝબેકિસ્તાન દ્વારા 2001 માં શાંઘાઈમાં સ્થાપિત કાયમી આંતર-સરકારી આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થા છે.
• વર્તમાન સભ્યો: ભારત, ઈરાન, કઝાકિસ્તાન, ચીન, કિર્ગિસ્તાન, પાકિસ્તાન, રશિયા, તાજિકિસ્તાન અને ઉઝબેકિસ્તાન અને બેલારુસ. જ્યારે અફઘાનિસ્તાન અને મંગોલિયા પાસે નિરીક્ષકનો દરજ્જો છે.
• ભાષા: રશિયન અને ચાઇનીઝ
• ધ્યેય: સભ્ય દેશો વચ્ચે પરસ્પર વિશ્વાસ, મિત્રતા અને પડોશી સંબંધોને મજબૂત બનાવવું; રાજકીય, વેપાર, આર્થિક, વૈજ્ઞાનિક, તકનીકી અને સાંસ્કૃતિક ક્ષેત્રો વગેરેમાં અસરકારક સહકારને પ્રોત્સાહન આપવું.

આ પણ વાંચો: પ્રધાનમંત્રી કિસાન સમ્માન નિધિ યોજના

# ક્રેડિટ રેટિંગ એજન્સીઓ (CRAs) માટે SEBIની નવી માર્ગદર્શિકા

ECONOMY

SEBI એક્ટ (1992) અને CRA રેગ્યુલેશન્સના રેગ્યુલેશન 20 હેઠળ જારી કરાયેલ માર્ગદર્શિકા, CRAs માટે વ્યવસાય કરવાની સરળતાને વધારશે અને રોકાણકારોના હિતોનું રક્ષણ કરશે.

મુખ્ય માર્ગદર્શિકા (Key Guidelines)

• CRA દ્વારા અને રેટિંગ સમિતિની બેઠકના એક કાર્યકારી દિવસની અંદર કંપનીઓને રેટિંગ સંચાર.
• કંપનીઓ રેટિંગ સમિતિની બેઠકના ત્રણ કાર્યકારી દિવસોમાં રેટિંગ નિર્ણયની સમીક્ષા અથવા અપીલની વિનંતી કરી શકે છે.
• જાહેર જાહેરાત: CRA એ તેમની વેબસાઈટ પર એક પ્રેસ રીલીઝ પ્રકાશિત કરવી જોઈએ અને રેટિંગ સમિતિની બેઠકના સાત કામકાજના દિવસોમાં સ્ટોક એક્સચેન્જ/ડિબેન્ચર ટ્રસ્ટીને જાણ કરવી જોઈએ.
• CRA એ 10 વર્ષ સુધી આ ડિસ્ક્લોઝરનો રેકોર્ડ રાખવો આવશ્યક છે.

ભારતમાં ક્રેડિટ રેટિંગ

• CRA: SEBI (ક્રેડિટ રેટિંગ એજન્સીઓ) રેગ્યુલેશન્સ, 1999 CRAને વ્યાખ્યાયિત કરે છે.
• CRA એ રેટિંગ સિક્યોરિટીઝમાં સામેલ (અથવા સંલગ્ન થવાની દરખાસ્ત કરતી) કોર્પોરેટ સંસ્થા છે.
• 7 CRA SEBI સાથે નોંધાયેલ છે:
  • CRISIL, CARE, ICRA, Acuite, Brickwork Rating, India Ratings (Ind-Ra) And Research Pvt. Ltd, Infomerics Valuation And Rating Pvt. Ltd.

# વીરતા પુરસ્કાર (Gallantry Awards)

AWARDS

રાષ્ટ્રપતિએ સશસ્ત્ર દળો (Armed Forces), કેન્દ્રીય સશસ્ત્ર પોલીસ દળો (CAPF – Central Armed Police Forces) અને Satate/UT પોલીસના કર્મચારીઓને કીર્તિ ચક્ર અને શૌર્ય ચક્ર એનાયત કર્યા. વિશિષ્ટ શૌર્ય, અદમ્ય હિંમત અને ફરજ પ્રત્યેની અત્યંત નિષ્ઠા દર્શાવવા બદલ વીરતા પુરસ્કારો (Gallantry Awards) આપવામાં આવ્યા હતા.

વીરતા પુરસ્કાર

• 26મી જાન્યુઆરી 1950ના રોજ પરમવીર ચક્ર, મહાવીર ચક્ર અને વીર ચક્રની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી.
• પછીથી વધુ 3 પુરસ્કારોની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી.
  • પરમ વીર ચક્ર, અશોક ચક્ર, મહાવીર ચક્ર, કીર્તિ ચક્ર, વીર ચક્ર, શૌર્ય ચક્ર (અગ્રતા ક્રમમાં)
• પ્રજાસત્તાક દિવસ અને સ્વતંત્રતા દિવસ પર પુરસ્કારોની જાહેરાત કરવામાં આવે છે.

# આપતાણી જનજાતિ (Apatani Tribe)

DEFENCE

ઝૂઓલોજિકલ સર્વે ઓફ ઈન્ડિયા (ZSI)ના સંશોધકોએ તાલે વન્યજીવ અભયારણ્ય (Talle Wildlife Sanctuary), અરુણાચલ પ્રદેશમાંથી જંગલમાં રહેતા શિંગડાવાળા દેડકા (Horned Frog)ની નવી પ્રજાતિ નોંધી છે. નવી પ્રજાતિઓનું નામ અરુણાચલ પ્રદેશમાં પ્રબળ આપતાણી સમુદાયના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે.

આપતાણી આદિજાતિ વિશે

• આ આદિજાતિ ઝીરો ખીણ (Ziro Valley)માં જોવા મળે છે અને તેમની અસરકારક પરંપરાગત ગ્રામીણ પરિષદ માટે જાણીતી છે જેને બુલિયાન (Bulyan) કહેવાય છે.
• આદિજાતિના પ્રદેશને જીવંત સાંસ્કૃતિક લેન્ડસ્કેપ તરીકે યુનેસ્કોની કામચલાઉ સૂચિમાં સામેલ કરવામાં આવ્યો છે (જ્યાં માણસ અને પર્યાવરણ એકબીજા પર નિર્ભરતાની સ્થિતિમાં સુમેળપૂર્વક અસ્તિત્વમાં છે).
• મુખ્ય તહેવાર: ડ્રી અને મ્યોક (Dree and Myok)
• મુખ્ય નૃત્યો: દામિંડા અને પ્રી નૃત્ય (Daminda, and Pree dance)