Daily Current Affairs 19-25 January 2025: List of Important Days

CALENDAR

• 19 January 2025
  1. NDRF Raising Day
     • દર વર્ષે 19 જાન્યુઆરીના રોજ NDRF (National Disaster Response Force) Raising Day ઉજવવામાં આવે છે.
     • Disaster Management Act, 2005 હેઠળ 19 જાન્યુઆરી, 2006ના રોજ NDRF ની રચના કરવામાં આવી હતી.
     • આ કાયદામાં ગૃહ મંત્રાલય (Ministry of Home Affairs)ને એકંદર રાષ્ટ્રીય આપત્તિ વ્યવસ્થાપનનું સંચાલન કરવા માટે નોડલ મંત્રાલય તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યું છે.
  2. Kokborok Day
     • ભારતીય ત્રિપુરા રાજ્ય દ્વારા Kokborok ભાષાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે 19 જાન્યુઆરીના રોજ ‘Kokborok Day‘ ઉજવવામાં આવે છે. જેને ‘ત્રિપુરી ભાષા દિવસ (Tripuri Language Day)’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
     • Kokborok ને 1979માં પ્રથમ વખત સત્તાવાર રીતે રાજ્ય ભાષા તરીકે માન્યતા આપવામાં આવી હતી.
• 20 January 2025
  1. Penguin Awareness Day
     • દર વર્ષે 20 જાન્યુઆરીના રોજ Penguin Awareness Day ઉજવવામાં આવે છે.
       • 25 એપ્રિલના રોજ ‘World Penguin Day’ ઉજવવામાં આવે છે.
• 24 January 2025
  1. National Girl Child Day
     • દર વર્ષે 24 જાન્યુઆરીના રોજ National Girl Child Day ઉજવવામાં આવે છે.
     • સમગ્ર ભારતમાં છોકરીઓના અધિકારો, સશક્તિકરણ અને ક્ષમતાને પ્રોત્સાહન આપવાના હેતુથી દર વર્ષે આ દિવસ ઉજવવામાં આવે છે.
     • બાળ લગ્ન અને સ્ત્રી ભ્રૂણ હત્યા જેવા ગંભીર મુદ્દાઓનો સામનો કરવા માટે મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલય (Ministry of Women and Child Development) દ્વારા 2008માં તેની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી.
     • National Girl Child Day 2025 થીમ: “Empowering Girls for a Bright Future”.
     • બેટી બચાવો બેટી પઢાઓ (BBBP) યોજનાની 10મી વર્ષગાંઠ નિમિત્તે રાષ્ટ્રીય કન્યા દિવસ 2025ની ઉજવણી 22 જાન્યુઆરી થી 8 માર્ચ 2025 (આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસ) સુધી ચાલશે.
• 25 January 2025
  1. National Voters’ Day
     • દર વર્ષે 25 જાન્યુઆરીના રોજ National Voters’ Day ઉજવવામાં આવે છે.
     • 25 જાન્યુઆરી 1950ના રોજ Election Commission of India (ECI)ની સ્થાપનાની યાદમાં 2011થી દર વર્ષે National Voters’ Day ની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.
     • આ વર્ષે 15મા National Voters’ Day ની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી અને ભારતીય ચૂંટણી પંચ (ECI)ના ૭૫ વર્ષ પૂર્ણ થાય છે.
     • National Voters’ Day 2025 થીમ: “Nothing Like Voting, I Vote for Sure”.
  2. National Tourism Day
     • દર વર્ષે 25 જાન્યુઆરીના રોજ National Tourism Day ઉજવવામાં આવે છે.
     • ઉદ્દેશ્ય: અર્થતંત્રમાં મુખ્ય ફાળો આપનાર તરીકે પ્રવાસનને પ્રોત્સાહન આપવું.
       • ટકાઉ વિકાસમાં પર્યટનની ભૂમિકા પર ભાર મૂકવો.
       • સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય પર્યટનને પ્રોત્સાહન આપવું.
     • National Tourism Day 2025 થીમ: “Tourism for Inclusive Growth”. 

આજનો ઈતિહાસ: (19-25 January)

DAY IN HISTORY

• 19 January
  • 19 January 1597: મહારાણા પ્રતાપનું નિધન થયું હતું.
  • 19 January 1736: મહાન વૈજ્ઞાનિક ‘James Watt’નો જન્મ સ્કોટલેન્ડમાં થયો હતો.
• 20 January
  • 20 January 1957: વડા પ્રધાન પંડિત જવાહરલાલ નેહરુ દ્વારા ભારતના પ્રથમ પરમાણુ રિએક્ટર, અપ્સરાનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું.
  • 20 January 2009: બરાક ઓબામા યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ ઓફ અમેરિકાના 44મા રાષ્ટ્રપતિ બન્યા, જે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સના પ્રથમ આફ્રિકન-અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ હતા.
• 21 January
  • 21 January 1957: ભારત સરકાર દ્વારા Copyright Act લાગૂ કરવામાં આવ્યો.
  • 21 January 1972: ભારતમાં ત્રણ નવા રાજ્યની રચના કરવામાં આવી.
    • North Eastern Region (Re-organisation) Act, 1971 હેઠળ મણિપુર, મેઘાલય અને ત્રિપુરા રાજ્યો ભારતના પૂર્ણ રાજ્યો બન્યા.
• 22 January
  • 22 January 1760: બ્રિટિશ અને ફ્રાંસ વચ્ચે ‘વાંદિવાશનું યુદ્ધ (Battle of Wandiwash)’ થયું હતું.
  • 22 January 1892: ભારતીય ક્રાંતિકારી ઠાકુર રોશન સિંહનો જન્મ ઉત્તરપ્રદેશના શાહજહાંપુર જિલ્લાના નાબડા ગામમાં થયો હતો.
• 23 January
  • 23 January 1897: નેતાજી સુભાષચંદ્ર બોઝનો જન્મ ઓડિશાના કટકમાં થયો હતો.
    • 2021માં નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા નેતાજી સુભાષચંદ્ર બોઝની જયંતીને ‘પરાક્રમ દિવસ’ તરીકે ઉજવવાની ઘોષણા કરવામાં આવી હતી.
• 24 January
  • 24 January 1950: ભારતીય બંધારણ સભાએ નોબેલ પારિતોષિક વિજેતા રવિન્દ્રનાથ ટાગોર દ્વારા લખાયેલા અને રચિત ગીતમાંથી ભારતીય રાષ્ટ્રગીત અપનાવ્યું હતું.
    • રાષ્ટ્રગીત ‘જન ગણ મન’ને પ્રથમ વખત 27 ડિસેમ્બર, 1911ના રોજ રવિન્દ્રનાથ ટાગોરની ભત્રીજી સરલા દ્વારા કલકત્તા અધિવેશનમાં ગાવામાં આવ્યું હતું.
• 25 January
  • 25 January 1971: હિમાચલ પ્રદેશ ભારતનું 18મું રાજ્ય બન્યું.
    • 1956માં હિમાચલને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ બનાવવામાં આવ્યું હતું.

Daily Current Affairs 19-25 January 2025

# સ્વામિત્વ યોજના (SVAMITVA Scheme)

GOVERNMENT POLICIES

પ્રધાનમંત્રીએ સ્વામિત્વ યોજના હેઠળ વીડિયો કોન્ફરન્સિંગ દ્વારા 50,000 ગામડાઓમાં 65 લાખથી વધુ પ્રોપર્ટી કાર્ડનું વિતરણ કર્યું.

સ્વામિત્વ યોજના વિશે

• SVAMITVA (Survey of Villages and Mapping with Improvised Technology in Village Areas) યોજના 24 એપ્રિલ, 2020ના રોજ શરૂ કરવામાં આવી હતી.
• ઉદ્દેશ્ય: અદ્યતન સર્વેક્ષણ ડ્રોન ટેકનોલોજીના ઉપયોગ દ્વારા ગ્રામીણ ઘરોને મિલકતના અધિકારોની કાયદેસર માન્યતા આપીને ગ્રામીણ ભારતની આર્થિક પ્રગતિને વધારવાનો છે.
• સ્વામિત્વ યોજનાના અમલીકરણમાં સામેલ મુખ્ય હિસ્સેદારો (Stackholders) નીચે મુજબ છે.
  • Nodal Ministry: પંચાયતી રાજ મંત્રાલય (MoPR – Ministry of Panchayati Raj)
  • રાજ્ય પંચાયતી રાજ વિભાગો
  • રાજ્ય મહેસૂલ વિભાગો
  • સર્વે ઓફ ઇન્ડિયા
  • ગ્રામ પંચાયતો જેવા સ્થાનિક અધિકારીઓ
• સ્વામિત્વ યોજનાના મુખ્ય ઉદ્દેશ્યો
  • ગ્રામીણ નાગરિકોને તેમના જમીન અધિકારોની કાનૂની માન્યતા આપીને સશક્ત બનાવવું.
  • ગ્રામીણ લોકોને લોન અને અન્ય નાણાકીય લાભો માટે તેમની મિલકતોનો નાણાકીય સંપત્તિ તરીકે ઉપયોગ કરવા સક્ષમ બનાવવું.
  • સારા ગ્રામીણ આયોજન માટે સચોટ જમીન રેકોર્ડ બનાવવા.
  • ગ્રામ પંચાયતો અને રાજ્યના ખજાના માટે મિલકત કરના ઠરાવને સરળ બનાવવો.
  • મિલકત સંબંધિત વિવાદો ઘટાડવા અને કાનૂની સ્પષ્ટતા વધારવી.
  • GIS નકશા દ્વારા સારી ગુણવત્તાવાળી ગ્રામ પંચાયત વિકાસ યોજનાઓ (GPDP – Gram Panchayat Development Plans)ને સમર્થન આપવું.

# Indian Grey Wolf

ENVIRONMENT

તાજેતરમાં કર્ણાટકના કોપ્પલ જિલ્લાના બંકાપુર વરુ અભયારણ્ય (Bankapur Wolf Sanctuary)માં એક વરુએ આઠ બચ્ચાંને જન્મ આપ્યો છે.

Indian Grey Wolf વિશે

• તે Grey Wolf ની એક પેટાપ્રજાતિ (Subspecies) છે, જે દક્ષિણપશ્ચિમ એશિયાથી ભારતીય ઉપખંડ સુધી ફેલાયેલી છે.
• Distribution: ઈઝરાયલથી ભારતીય ઉપખંડ સુધી વિસ્તરે છે.
• Monogamous Nature: જીવનભર ફક્ત એક જ જીવનસાથી સાથે સંવનન કરે છે.
• ગર્ભાવસ્થાનો સમયગાળો: 62-75 દિવસ.
• નાના સમૂહમાં મુસાફરી કરે છે અને અન્ય વરુ પ્રજાતિઓ કરતાં ઓછું અવાજ કરે છે.
• રહેઠાણ: ઝાડી-ઝાંખરા, ઘાસના મેદાનો અને અર્ધ-શુષ્ક કૃષિ-ઈકોસિસ્ટમ પસંદ કરે છે, જે ગરમ પરિસ્થિતિઓમાં ખીલે છે.
• Conservation Status
  • IUCN: Listed as Endangered.
  • CITES: Included in Appendix I.
  • Wildlife (Protection) Act, 1972: Listed under Schedule I.
  • Threats: Habitat loss, depletion of prey species, and human interference.

Bankapur Wolf Sanctuary ની વિશેષતાઓ

• તે કર્ણાટકના ગંગાવતી શહેર નજીક 332 હેક્ટરમાં ફેલાયેલું છે.
• વરુની સાથે ચિત્તો, કાળિયાર, શિયાળ અને મોર જેવા વન્યજીવનનું આશ્રયસ્થાન છે.
• આ અભયારણ્યમાં ડેક્કન ઉચ્ચપ્રદેશ પર બાવળ, લીમડો અને ફિકસના છોડ સાથેનું સૂકું ઘાસનું મેદાન છે.
• વરુની વર્તમાન વસ્તી: નવા બચ્ચાં સહિત આશરે 35-40 વરુ છે.
• 15મી વન્યજીવન બોર્ડની બેઠક દરમિયાન કર્ણાટકના પ્રથમ વરુ અભયારણ્ય તરીકે ઘોષિત કરવામાં આવ્યું.

# Yala Glacier

GEOGRAPHY

નેપાળના સૌથી વધુ અભ્યાસ કરાયેલા હિમનદીઓમાંના (Glaciers) એક ‘Yala Glacier’ 2040 સુધીમાં અદૃશ્ય થઈ જવાની ધારણા છે.

WMO અને UNESCO અનુસાર, વિશ્વભરમાં 2,75,000 થી વધુ હિમનદીઓ (Glaciers) છે. તે આશરે 7,00,000 ચોરસ કિમી વિસ્તારને આવરી લે છે અને બરફની ચાદરથી ઘેરાયેલું છે, જે વિશ્વના લગભગ 70% મીઠા પાણીનો સંગ્રહ કરે છે.

Yala Glacier વિશે

• Yala Glacier મધ્ય નેપાળના લાંગટાંગ ખીણ (Langtang Valley)માં સ્થિત છે.
• મહત્ત્વ
  • તે World Glacier Monitoring Service (WGMS) ડેટાબેઝમાં હિન્દુ કુશ હિમાલય ક્ષેત્રનું મુખ્ય પ્રતિનિધિ છે.
  • Global Glacier Casualty List માં હિમાલયનો આ એકમાત્ર ગ્લેશિયર છે.
  • તે ક્રાયોસ્ફિયરના અભ્યાસમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે.

Glacier Retreat શું છે?

• Glacier Retreat એટલે પીગળવા (Melting), બાષ્પીભવન (Evaporation) અને અન્ય પર્યાવરણીય પરિબળોને કારણે ગ્લેશિયર્સના કદ અને દળમાં સંકોચન થવું.
• Retreat of Yala Glacier
  • 1974 થી 2021 ના સમયગાળા દરમિયાન ગ્લેશિયરે તેના કુલ વિસ્તારનો 36% ભાગ ગુમાવ્યો છે.
• Impact of Warming
  • Hindu Kush Himalayan Cryosphere વૈશ્વિક સરેરાશ કરતા બમણી ઝડપથી ગરમ થઈ રહ્યું છે, જેના કારણે આ પ્રદેશમાં હિમનદીઓ ઝડપથી પીગળી રહી છે અને પીછેહઠ કરી રહી છે.
• Other Critically Endangered Glaciers
  • Pico Humboldt Glacier: 2024 માં વેનેઝુએલામાં ગાયબ થઈ ગયું.
  • Sarenne Glacier: 2023 માં ફ્રાન્સમાં ગાયબ થઈ ગયું.
  • Dagu Glacier: ચીનમાં, 2030 સુધીમાં અદૃશ્ય થઈ જવાની ધારણા છે.
  • Chinese Glacier Shrinkage: Chinese Glacier 12,442.4 ચોરસ કિમી જેટલી સંકોચાઈ ગઈ છે, જેનાથી તેમના કુલ વિસ્તારના 20.6% ભાગ ઘટી ગયો છે.

Impacts of Melting Glaciers and Cryosphere

• Disruption of Ecosystems and Livelihoods
  • Glaciers અને Ice Sheets વિશ્વના 70% મીઠા પાણીનો સંગ્રહ કરે છે, જે ઇકોસિસ્ટમ અને માનવ અસ્તિત્વ માટે જરૂરી છે.
  • હિન્દુ કુશ હિમાલયના 240 મિલિયન લોકો પાણી અને આજીવિકા માટે હિમનદીઓ પર આધાર રાખે છે.
• Increased Risk of Glacial Lake Outburst Floods (GLOFs)
  • ઝડપથી પીગળવાથી અસ્થિર હિમનદી તળાવો (Unstable Glacial Lakes) બને છે.
  • આ તળાવો તૂટવાથી નીચે તરફના વિસ્તારોમાં વિનાશક પૂર આવી શકે છે.

# National Broadband Mission (NBM) 2.0

GOVERNMENT INITIATIVES

ટેલિકોમ્યુનિકેશન વિભાગ દ્વારા નેશનલ બ્રોડબેન્ડ મિશન (NBM) 2.0 માટે વિઝન ડોક્યુમેન્ટ લોન્ચ કરવામાં આવ્યું છે. NBM 2.0નો ઉદ્દેશ્ય સમગ્ર ભારતમાં ખાસ કરીને દૂરના અને આર્થિક રીતે વંચિત પ્રદેશોમાં બ્રોડબેન્ડ સેવાઓની પહોંચને મજબૂત અને વિસ્તૃત કરવાનો છે.

National Broadband Mission શું છે?

• National Broadband Mission એ ભારત સરકાર દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલ પહેલ છે જેનો ઉદ્દેશ્ય સમગ્ર દેશમાં ડિજિટલ કનેક્ટિવિટી વધારવાનો છે. તેમજ ખાસ કરીને ગ્રામીણ અને વંચિત વિસ્તારો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનો છે.
• તે ડિસેમ્બર 2019માં શરૂ કરવામાં આવી હતી અને National Digital Communications Policy, 2018 નો એક ભાગ છે.

National Broadband Mission – Overview

# World Employment and Social Outlook: Trends 2025 report

ECONOMY

International Labour Organization (ILO) દ્વારા World Employment and Social Outlook: Trends 2025 Report પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો છે. તે વૈશ્વિક શ્રમ બજારના વલણોનું ઊંડાણપૂર્વક વિશ્લેષણ પૂરું પાડે છે, જે ધીમી આર્થિક રિકવરી, સતત યુવા બેરોજગારી અને વૈશ્વિક સ્તરે નોકરીઓમાં વધારો જેવા પડકારોને પ્રકાશિત કરે છે.

રિપોર્ટના મુદ્દાઓ

• Global Unemployment Stability
  • 2024માં વૈશ્વિક બેરોજગારી દર 5% ના ઐતિહાસિક નીચા સ્તરે સ્થિર રહ્યો.
  • 2025 સુધી આ સ્તર જાળવી રાખવાનો અંદાજ છે, જે જોબ ક્રિએશનમાં એક ઉચ્ચ સ્તર દર્શાવે છે.
• Youth Unemployment Concerns
  • એકંદર સ્થિરતા હોવા છતાં યુવા બેરોજગારી ઊંચી છે, જેમાં યુવાન પુરુષો અને સ્ત્રીઓ માટે 12%થી વધુનો દર છે.
  • તે યુવા વસ્તી વિષયક લોકો માટે યોગ્ય રોજગાર માટેના પ્રણાલીગત અવરોધોને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
• Economic Growth Slowdown
  • 2024 માં વૈશ્વિક અર્થતંત્રમાં 3.3% થી 3.2% સુધીનો ઘટાડો જોવા મળ્યો. ધીમે ધીમે ગતિમાં ઘટાડો થવાથી જોબ ક્રિએશન મર્યાદિત થવાની ધારણા છે.
• Policy Recommendations
  • ILO ના ડિરેક્ટર જનરલ ગિલ્બર્ટ હોંગબો (Gilbert Houngbo) સામાજિક ન્યાય માટે નવા અભિગમોની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકે છે.
  • તેમણે ઓછી આવક ધરાવતા દેશોમાં રોજગાર સર્જન (Job Creation) અને વિકાસને ઉત્તેજીત કરવા માટે શિક્ષણમાં ઈન્વેસ્ટમેન્ટ અને Migrant Remittances નો લાભ લેવાની હિમાયત કરી છે.

Challenges

• Geopolitical Tensions, ક્લાઈમેટ ચેન્જના વધતા ખર્ચ અને Unresolved Debt ના મુદ્દાઓ શ્રમ બજારો (Labour Markets)ને દબાણ હેઠળ લાવી રહ્યા છે.
• 2024માં લગભગ 402.4 મિલિયન નોકરીઓ ખૂટી હતી, જે પાછલા વર્ષ કરતા લગભગ 23 લાખ વધારે છે. આમાં એવા લોકોનો સમાવેશ થાય છે જેમણે નિરાશાને કારણે નોકરી શોધવાનું બંધ કરી દીધું છે.
• Informal Employment અને Working Poverty Pandemic Conditions પહેલાની સ્થિતિમાં પાછી ફરી છે, ઓછી આવક ધરાવતા દેશો પર્યાપ્ત રોજગારીનું સર્જન કરવામાં સૌથી મોટા પડકારોનો સામનો કરી રહ્યા છે.
• જ્યારે સબ-સહારન આફ્રિકામાં રોજગાર બેરોજગારી કરતાં વધુ ઝડપથી વધી રહ્યો છે, ત્યારે મોટાભાગના કામદારો ઉત્પાદક અને યોગ્ય નોકરીઓમાં રોકાયેલા નથી.

# Trajan Gun System

INTERNATIONAL RELATIONS

ભારત અને ફ્રાંસ દ્વારા વિકસાવવામાં આવેલી Trajan 155 mm Towed Artillery Gun System ને આર્મેનિયા (Armenia) પાસેથી નિકાસ ઓર્ડર મળ્યો છે.

Trajan Gun વિશે

• તે 155 mm towed artillery gun system છે.
• તે ભારત અને ફ્રાન્સ દ્વારા સંયુક્ત રીતે વિકસાવવામાં આવ્યું છે.
  • આ ગન લાર્સન એન્ડ ટુબ્રો (L&T) અને KNDS ફ્રાન્સ દ્વારા સંયુક્ત રીતે વિકસાવવામાં આવી છે અને ભારતીય સેના દ્વારા તેનું સખત પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું છે, જે તમામ ગુણવત્તાની આવશ્યકતાઓને પૂર્ણ કરે છે.
• 52-calibre towed gun system ભારતમાં બનાવવામાં આવે છે.
  • તેની ઘણી સબસિસ્ટમ્સ સ્વદેશી રીતે વિકસિત છે જેમ કે સહાયક પાવર યુનિટ, કંટ્રોલ પેનલ અને રોલિંગ ગિયર એસેમ્બલી.
• તે આધુનિક લડાઈની માંગને પૂર્ણ કરવા માટે રચાયેલ છે, જેમાં ઉપયોગમાં લેવાતા દારૂગોળા (Ammunition)ના પ્રકાર પર આધાર રાખીને 40 કિલોમીટરથી વધુની રેન્જ ધરાવે છે.
• ટ્રાજનની મોડ્યુલર ડિઝાઈન તેને ટ્રાન્સપોર્ટ અને ડિપ્લોય કરવાનું સરળ બનાવે છે, જ્યારે તેની ઓટોમેટેડ લોડિંગ સિસ્ટમ ઝડપી ફાયરિંગ દર સુનિશ્ચિત કરે છે.
• આ સિસ્ટમમાં અદ્યતન લક્ષ્યીકરણ અને અગ્નિ-નિયંત્રણ પ્રણાલીઓ છે, જે આધુનિક લશ્કરી નેટવર્ક સાથે એકીકૃત રીતે સંકલિત થાય છે.

# Global Risks Report 2025

ECONOMY

World Economic Forum (WEF) દ્વારા 20મો Global Risks Report 2025 બહાર પાડવામાં આવ્યો છે.

Global Risks Report 2025ના તારણો

• Top Risks for India: રિપોર્ટમાં ભારત માટે ટોચના પાંચ Risks પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો છે જેમાં Water Supply Shortages, Misinformation અને Disinformation, Erosion of Human Rights અને Civic Freedoms, Pollution (air, water, and soil) અને Labour and Talent Shortages નો સમાવેશ થાય છે.
• Top Global Risks
  • Immediate Risks (Next 2 years): Misinformation અને Disinformation, Extreme Weather Events અને State Based Armed Conflict.
  • Long-Term Risks (Next 10 Years): Extreme Weather Events, Biodiversity Loss and Ecosystem Collapse, and Critical Changes to Earth Systems.
• Trade Protectionism: US અને મેક ઈન ઈન્ડિયાનો Inflation Reduction Act, 2022 ભૂ-આર્થિક સંઘર્ષ (Geoeconomic Confrontation) અને વેપાર સંરક્ષણવાદ (Trade Protectionism)ના વધતા વલણને પ્રકાશિત કરે છે.
  • સબસિડી અને ઔદ્યોગિક નીતિ જેવા Non-Tariff Barriers સંરક્ષણવાદના મુખ્ય પરિબળો તરીકે ઉભરી રહ્યા છે.
• Multilateral Solutions: Rising Geopolitical Tensions, Fracturing of Global Trust અને Climate Crisis ને કારણે સરહદો પાર સહકાર (Cooperation Across Borders) પ્રાપ્ત કરવા માટે બહુપક્ષીય ઉકેલોની જરૂર છે.

# Planet Parade

SCIENCE & TECHNOLOGY

જાન્યુઆરી 2025માં શુક્ર, શનિ, ગુરુ અને મંગળ રાત્રિના આકાશમાં અદભુત રીતે ગોઠવાયા છે, જેના કારણે “Planet Parade” તરીકે ઓળખાતી એક દુર્લભ અવકાશી ઘટના સર્જાય છે.

Planet Parade શું છે?

• જ્યારે સૌરમંડળના અનેક ગ્રહો રાત્રિના આકાશમાં એક સાથે દેખાય છે ત્યારે Planet Parade થાય છે.
• તે કોઈ સત્તાવાર ખગોળશાસ્ત્રીય શબ્દ નથી પરંતુ સૌરમંડળના સમતલ સાથે ગ્રહોના સંરેખણનું વર્ણન કરે છે.
• આ ગોઠવણી સવારના આકાશમાં અથવા સાંજના આકાશમાં થઈ શકે છે.

Planet Parade કેવી રીતે થાય છે?

• ગ્રહો સૂર્યની આસપાસ લગભગ સમાન સમતલ પર ભ્રમણ કરે છે, જેને ગ્રહણ સમતલ (Ecliptic Plane) તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, જેના કારણે તેઓ આકાશમાં ગોઠવાયેલા દેખાય છે.
• તેમની ભ્રમણકક્ષાની ગતિ અને અંતરમાં ફેરફારને કારણે, આ ગોઠવણી કામચલાઉ છે અને ફક્ત ચોક્કસ સમયગાળા માટે જ દેખાય છે.
• વર્તમાન સંરેખણમાં શુક્ર, શનિ, ગુરુ, મંગળ, યુરેનસ અને નેપ્ચ્યુન ગ્રહો છે, જે આકાશમાં વક્ર ચાપ (Curved Arc) બનાવે છે.
• મહત્ત્વ
  • Astronomical Education: ખગોળશાસ્ત્ર અને અવકાશી મિકેનિક્સ પ્રત્યે પબ્લિક ઈન્ટરેસ્ટને પ્રોત્સાહન આપે છે.
  • Cultural Relevance: ઐતિહાસિક રીતે લોકવાયકાઓ (Folklore) માટે આકાશી શુકન (Celestial Omens) અથવા પ્રેરણા તરીકે અર્થઘટન કરવામાં આવે છે.
  • Visibility of Planets: યુરેનસ અને નેપ્ચ્યુન જેવા દૂરના ગ્રહો સહિત અનેક ગ્રહોને જોવાની અનોખી તક પૂરી પાડે છે.
  • Scientific Exploration: સંરેખણ સંશોધકોને ગ્રહોના પ્રકાશ ઉત્સર્જન અને માર્ગોનો અભ્યાસ કરવા માટે વધુ સારી તકો પ્રદાન કરે છે.

One-Liner Current Affairs