Daily Current Affairs 17 December 2024

Daily Current Affairs 17 December 2024: આજનો ઈતિહાસ

• 17 December
  • 17 December 1927: ક્રાંતિકારી રાજેન્દ્ર નાથ લાહિડી શહીદ થયા હતા.
    • તેઓ 8 ઓગસ્ટ 1925ના રોજ કાકોરી ટ્રેન લૂંટ યોજના પાછળ મુખ્ય સૂત્રધાર હતા.
    • લાંબી કાનૂની પ્રક્રિયા બાદ તેમને ક્રાંતિકારી પ્રવુત્તિઓ માટે દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યા હતા નિર્ધારિત તારીખના પહેલા 17 ડિસેમ્બર 1927ના રોજ ગોંડા જિલ્લાની જેલમાં ફાંસી આપવામાં આવી હતી.
  • 17 December 1928: ભગતસિંહ, ચંદ્રશેખર આઝાદ અને રાજગુરુએ બ્રિટિશ પોલીસ અધિકારી સોન્ડર્સ (Sanders) ની હત્યા કરી હતી.
  • 17 December 1931: કોલકાતામાં ‘Indian Statistical Institute’ની સ્થાપના થઈ હતી.
    • પ્રો. પ્રશાંત ચંદ્ર મહાલનોબિસ દ્વારા સ્થાપન કરવામાં આવી હતી.

Daily Current Affairs 17 December 2024

# National Energy Conservation Award (NECA) 2024

AWARDS

તાજેતરમાં, ભારતના ઉપરાષ્ટ્રપતિ દ્વારા નેશનલ એનર્જી કન્ઝર્વેટિવ એવોર્ડ (National Energy Conservation Award – NECA)ના વિજેતાઓને સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.

અદાણી એરપોર્ટ હોલ્ડિંગ્સ લિમિટેડ સંચાલિત સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ ઈન્ટરનેશનલ એરપોર્ટ (SVPIA)ને તેની ઉર્જા પ્રત્યેની અસાધારણ પ્રતિબદ્ધતા માટે ‘NECA 2024‘થી સન્માનિત કરવામાં આવ્યું છે.

National Energy Conservation Award વિશે

• NECA સૌપ્રથમવાર 14મી ડિસેમ્બર 1991ના રોજ રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, જેને ‘રાષ્ટ્રીય ઉર્જા સંરક્ષણ દિવસ’ તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યું હતું.
• ઉર્જા મંત્રાલય (Ministry of Power) હેઠળના Bureau of Energy Efficiency (BEE) દ્વારા શરૂ કરાયેલ એક પહેલ છે.
  • BEEની સ્થાપના Energy Conservation Act, 2001ની જોગવાઈઓ હેઠળ 1 માર્ચ, 2002ના રોજ કરવામાં આવી હતી.
• રાષ્ટ્રીય ઊર્જા સંરક્ષણ દિવસ પર ઊર્જા વપરાશ ઘટાડવા માટે ઔદ્યોગિક એકમો, સંસ્થાઓ અને સંસ્થાઓને પુરસ્કાર આપવામાં આવે છે.

# CAR-T Cell Therapy

SCIENCE & TECHNOLOGY

વડોદરાના જાણીતા આધ્યાત્મિક વિભૂતિ અને સમાજ સેવિકા પૂ. અનુબેનની પ્રેરણાથી સેવારત ગોરજ સ્થિત મુનિ સેવાશ્રમની કેન્સર હોસ્પિટલમાં કેન્સર દર્દીઓ માટે ગુજરાતમાં પ્રથમ ‘CAR-T Cell Therapy’ની સુવિધા શરૂ થશે. મુનિ સેવાશ્રમ દ્વારા અંદાજે ₹12 કરોડના ખર્ચે ગુજરાતની પ્રથમ CAR-T Laboratory બનાવવામાં આવશે. પૂ. અનુબેનની પુણ્યતિથિ 18 ડિસેમ્બરથી તેનો પ્રારંભ કરવામાં આવશે.

CAR-T Cell Therapy વિશે

• CAR-T Cell Therapy જેણે Chimeric Antigen Receptor T-cell Therapy તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તે એક પ્રકારની ઈમ્યુનોથેરાપી છે જે કેન્સર સામે લડવા માટે દર્દીની પોતાની રોગપ્રતિકારક શક્તિનો ઉપયોગ કરે છે.
  • તેને ઘણીવાર ‘જીવંત દવાઓ (Living Drugs)’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
• પ્રક્રિયા: તે એક જટિલ અને વ્યક્તિગત સારવાર પ્રક્રિયા છે.
  • Collecting T cells: T-cells, એક પ્રકારનો શ્વેત રક્ત કોષ કે જે ચેપ સામે લડવામાં મદદ કરે છે, તે Apheresis તરીકે ઓળખાતી પ્રક્રિયા દ્વારા દર્દીના લોહીમાંથી કાઢવામાં આવે છે.
  • Genetic Engineering: લેબોરેટરીમાં, T-cellsને તેમની સપાટી પર Chimeric Antigen Receptor (CAR) તરીકે ઓળખાતા વિશેષ પ્રોટીનને વ્યક્ત કરવા માટે આનુવંશિક રીતે સંશોધિત કરવામાં આવે છે.
    • આ CAR કેન્સર કોષો પર જોવા મળતા ચોક્કસ એન્ટિજેન (Marker) ને ઓળખવા અને તેને જોડવા માટે રચાયેલ છે.
  • Expansion: લેબમાં ‘Engineered T cells’ મોટી સંખ્યામાં ગુણાકાર થાય છે
  • Infusion: વિસ્તરેલ CAR-T cells પછી દર્દીના લોહીના પ્રવાહમાં પાછા દાખલ કરવામાં આવે છે, જ્યાં તેઓ લક્ષિત એન્ટિજેન વ્યક્ત કરતા કેન્સરના કોષોને ઓળખી અને હુમલો કરી શકે છે

# Jalvahak Scheme

GOVERNMENT POLICIES

કેન્દ્રીય બંદરો, શિપિંગ અને જળમાર્ગ મંત્રીએ રાષ્ટ્રીય જળમાર્ગો 1 (ગંગા), 2 (બ્રહ્મપુત્રા), અને 16 (બરક નદી) પર આંતરદેશીય જળમાર્ગો દ્વારા કાર્ગો હિલચાલને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ‘જલવાહક‘ યોજના શરૂ કરી.

જલવાહક યોજના વિશે

• કાર્ગો પ્રમોશન અને પ્રોત્સાહનો: આ યોજના કાર્ગો માલિકોને 300 કિમીથી વધુ અંતર માટે આંતરદેશીય જળમાર્ગો દ્વારા માલના પરિવહન માટે સીધા પ્રોત્સાહનો આપે છે.
  • કાર્ગો પરિવહન દરમિયાન થયેલા કુલ ઓપરેટિંગ ખર્ચના 35% સુધીની ભરપાઈ પૂરી પાડવામાં આવે છે.
• અમલીકરણ એજન્સીઓ: આ યોજના Inland Waterways Authority of India (IWAI) અને Inland & Coastal Shipping Limited (ICSL) નો સંયુક્ત પ્રયાસ છે.
• ખાનગી ભાગીદારી: કાર્ગો માલિકોને આંતરદેશીય જળમાર્ગ પરિવહનમાં ખાનગી ભાગીદારીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે IWAI અથવા ICSL ની બહારની સંસ્થાઓ દ્વારા સંચાલિત અથવા સંચાલિત જહાજો ભાડે લેવા પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે છે.
• સમયગાળો: આ યોજના શરૂઆતમાં ત્રણ વર્ષના સમયગાળા માટે માન્ય છે.

ભારતમાં અંતર્દેશીય જળમાર્ગોની વર્તમાન સ્થિતિ

• ભારત પાસે 20,236 કિમીનું વ્યાપક આંતરદેશીય જળમાર્ગ નેટવર્ક છે, જેમાં 17,980 કિમી નદીઓ અને 2,256 કિમી નહેરો Mechanised Crafts માટે યોગ્ય છે.
• રાષ્ટ્રીય જળમાર્ગ અધિનિયમ, 2016 હેઠળ જાહેર કર્યા મુજબ ભારતમાં હાલમાં 111 રાષ્ટ્રીય જળમાર્ગો (NWs) છે.
• રાષ્ટ્રીય જળમાર્ગો પર કાર્ગો પરિવહન 2013-14 માં 18.07 મિલિયન મેટ્રિક ટન (MT) થી વધીને 2023-24 માં 132.89 મિલિયન મેટ્રિક ટન થયું – 700% થી વધુ વૃદ્ધિ.
• ભારત 2030 સુધીમાં જળમાર્ગો દ્વારા 200 મિલિયન MT અને 2047 સુધીમાં 500 મિલિયન MT કાર્ગો અવરજવર હાંસલ કરવાનું લક્ષ્ય ધરાવે છે.

Government Initiatives

• જલ માર્ગ વિકાસ પ્રોજેક્ટ (JMVP): આધુનિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને ટર્મિનલ્સ સાથે NW-1 નો વિકાસ.
• સાગરમાલા પ્રોજેક્ટ: દરિયાકાંઠાના શિપિંગ અને બંદરો સાથે આંતરદેશીય જળમાર્ગોનું એકીકરણ.
• ફ્રેઈટ વિલેજ ડેવલપમેન્ટ: મલ્ટિમોડલ ટ્રાન્સપોર્ટને વેગ આપવા માટે મુખ્ય જળમાર્ગો નજીક લોજિસ્ટિક્સ હબની સ્થાપના.

# તાલુકા ફેમિલી કોર્ટો માટે ડિજિટલ હાઈબ્રિડ સુનાવણી પ્લેટફોર્મ શરૂ

NATIONAL NEWS

• ગુજરત હાઈકોર્ટ દ્વારા સમગ્ર ગુજરાતમાં તાલુકા ફેમિલી કોર્ટો માટે ડિજિટલ હાઈબ્રિડ સુનાવણી પ્લેટફોર્મ શરૂ કરવામાં આવ્યું છે.
  • હવે તાલુકા કક્ષાની ફેમિલી કોર્ટ પણ ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ (રિમોટ એડજયુડિકેટીંગ કોર્ટ) શરૂ કરવામાં આવી છે.
• કોઈપણ પક્ષકરો કે વકીલને જિલ્લા વડામથક કે તાલુકા કલસ્ટર વડામથક સુધી કેસ ફાઇલ કરવા માટે જવું નહિ પડે તેઓ સીધા ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ થકી પોતાનો કેસ ફાઈલ કરી શકશે.
• ગુજરાત હાઈકોર્ટ તાલુકા ફેમિલી કોર્ટોમાં ડિજિટલ હાઈબ્રિડ સુનાવણીનું પ્લેટફોર્મ પૂરું પાડનાર દેશમાં પ્રથમ હાઈકોર્ટ બની છે.
• ગુજરાત હાઈકોર્ટના ચીફ જસ્ટિસ સુનિતા અગ્રવાલ સહિતના મહાનુભાવોની ઉપસ્થિતિમાં સુપ્રીમ કોર્ટના જસ્ટિસ સૂર્યકાંત દ્વારા ફેમિલી કોર્ટોના આ હાઈબ્રિડ પ્લેટફોર્મનું ઉદઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું.

One-Liner Current Affairs

• પ્રખ્યાત તબલા વાદક ઝાકિર હુસૈનનું 73 વયે 15 ડિસેમ્બરના રોજ હૃદય સંભંધિત સમસ્યાઓના કારણે સાન ફ્રાન્સિસ્કોની હોસ્પિટલમાં નિધન થયું હતું.
• ભારતીય મહિલા હોકી ટીમે ચીનને હરાવીને ‘મહિલા જૂનિયર એશિયા કપ 2024’નું ટાઈટલ જીત્યું હતું.
• યુવા બાબતો અને રમતગમતના કેન્દ્રીય મંત્રી ડૉ. મનસુખ માંડવિયા 17 ડિસેમ્બર 2024ના રોજ નવી દિલ્હીમાં ‘ફિટ ઈન્ડિયા સાયકલિંગ ટ્યુસડેઝ’ પહેલનો શુભારંભ કરાવશે.
  • આ જ દિવસે ગાંધીનગરમાં સ્પોર્ટ્સ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (SAI) રિજનલ સેન્ટર ખાતે સાયકલિંગ કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવશે.
• ભારત વિશ્વના સૌથી મોટા સ્માર્ટફોન નિકાસકારો (Smartphone Exporters)માં 4થા સ્થાને પહોંચી ગયું છે.
  • ભારતે માત્ર નવેમ્બર 2024માં સ્માર્ટફોનની નિકાસમાં ₹20,000 કરોડને વટાવીને એક સીમાચિહ્ન હાંસલ કર્યું છે.
  • ભારત 2019માં 23મા ક્રમે હતું.
• મધ્યપ્રદેશના ગ્વાલિયરમાં યોજાયેલા 100મા તાનસેન સંગીત ઉત્સવમાં 536 કલાકારોના સૌથી મોટા સમૂહ માટે નવ મિનિટ સુધી એક સાથે નવ અલગ-અલગ વાદ્યો વગાડવાનો ગિનિસ વર્લ્ડ રેકોર્ડ હાંસલ કર્યો હતો.
• યુનાઈટેડ કિંગડમ દ્વારા ઓનલાઈન સલામતી માટે તેની પ્રથમ પ્રેક્ટિસ કોડ્સ રજૂ કરવામાં આવ્યો, જેની દેખરેખ Ofcom દ્વારા કરવામાં આવી હતી.
  • આ નિયમોમાં ગુનાહિત પ્રવૃત્તિઓનો સામનો કરવા અને સલામતી સુવિધાઓ સુધારવા માટે Meta’s Facebook જેવા સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મની જરૂર છે.