Daily Current Affairs 06 December 2024

Daily Current Affairs 06 December 2024: List of Important Days

• 06 December 2024
  1. 69th Mahaparinirvan Diwas
     • ડૉ. ભીમરાવ રામજી આંબેડકરની પુણ્યતિથિની યાદમાં દર વર્ષે 6 ડિસેમ્બરના રોજ ‘મહાપરિનિર્વાણ દિવસ‘ મનાવવામાં આવે છે.

આજનો ઈતિહાસ: (06 December)

DAY IN HISTORY

• 06 December
  • 06 December 1704: ચમકૌરનું ઐતિહાસિક યુદ્ધ થયું હતું.
    • આ યુદ્ધ ગુરુ ગોવિંદ સિંહજી અને વજીર ખાન વચ્ચે થયું હતું.
  • 06 December 1946: ‘હોમગાર્ડ વિભાગ’ની સ્થાપના.
  • 06 December 1956: ભીમરાવ રામજી આંબેડકરનું નિધન થયું હતું.
    • તેઓ ‘બાબાસાહેબ આંબેડકર‘ નામથી પ્રખ્યાત હતા.
    • તે ભારતીય ન્યાયશાસ્ત્રી, અર્થશાસ્ત્રી, રાજકારણી અને સમાજ સુધારક હતા.
    • તેમણે બૌદ્ધ દલિત આંદોલનને પ્રેરણા આપી અને દલિતો સાથે સામાજિક ભેદભાવ વિરુદ્ધ અભિયાન ચલાવ્યું હતું.
    • તેઓ સ્વતંત્ર ભારતના પ્રથમ કાયદા અને ન્યાય મંત્રી હતા. ભારતીય બંધારણના પિતા અને ભારતીય પ્રજાસત્તાકના સ્થાપકોમાંના એક હતા.
    • 1990માં આંબેડકરને ‘ભારત રત્ન‘થી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.
    • દર વર્ષે તેમની પુણ્યતિથિને ‘મહાપરિનિર્વાણ દિવસ‘ના સ્વરૂપમાં ઉજવવામાં આવે છે.

Daily Current Affairs 06 December 2024

# અન્ન ચક્ર (Anna Chakra)

GOVERNMENT INITIATIVES

તાજેતરમાં, કેન્દ્રીય ગ્રાહક બાબતો, ખાદ્ય અને જાહેર વિતરણ અને નવી અને પુન:પ્રાપ્ય ઊર્જા મંત્રી શ્રી પ્રહલાદ જોશીએ ‘અન્ન ચક્ર‘, જાહેર વિતરણ પ્રણાલી (PDS – Public Distribution System) સપ્લાય ચેઈન ઑપ્ટિમાઈઝેશન ટૂલ અને SCAN (NFSA માટે સબસિડી ક્લેમ એપ્લિકેશન) પોર્ટલ લોન્ચ કર્યું.

અન્ન ચક્ર વિશે

• સમગ્ર દેશમાં PDS લોજિસ્ટિક્સ નેટવર્કની કાર્યક્ષમતા વધારવા માટે આ એક સીમાચિહ્નરૂપ પહેલ છે.
  • PDS એ રાષ્ટ્રીય ખાદ્ય સુરક્ષા અધિનિયમ, 2013ની કલમ 2 હેઠળ કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા વ્યાજબી ભાવની દુકાનો દ્વારા રેશન કાર્ડધારકોને આવશ્યક ચીજવસ્તુઓનું વિતરણ કરવાની સિસ્ટમ છે.
• તે World Food Programme (WFP) અને IIT-દિલ્હીના સહયોગથી વિકસિત ખાદ્ય જાહેર વિતરણ વિભાગની પહેલ છે.
  • WFP એ 1961માં સ્થપાયેલ વિશ્વની સૌથી મોટી માનવતાવાદી સંસ્થા છે.
• તે યુનિફાઈડ લોજિસ્ટિક્સ ઈન્ટરફેસ પ્લેટફોર્મ (ULIP) દ્વારા રેલવેના પીએમ ગતિ શક્તિ પ્લેટફોર્મ અને FOIS (ફ્રેટ ઓપરેશન્સ ઈન્ફર્મેશન સિસ્ટમ) પોર્ટલ સાથે સંકલિત છે.

SCAN (Subsidy Claim Application for National Food Security Act) Portal 

• NFSA (SCAN) પોર્ટલ માટે સબસિડી ક્લેમ એપ્લિકેશનનો ઉદ્દેશ NFSA હેઠળના રાજ્યો માટે સબસિડી દાવાની પ્રક્રિયાને સરળ અને ઝડપી બનાવવાનો છે.
• મુખ્ય લાક્ષણિકતા:
  • સિંગલ-વિંડો સબમિશન: રાજ્યો દ્વારા સુવ્યવસ્થિત દાવા સબમિશનની ખાતરી કરે છે.
  • સ્વયંસંચાલિત કાર્યપ્રવાહ: દાવાની ચકાસણી, મંજૂરી અને પતાવટનું નિયમ-આધારિત ઓટોમેશન.
  • સબસિડી સેટલમેન્ટમાં કાર્યક્ષમતા: રીઅલ-ટાઇમ મોનિટરિંગને સક્ષમ કરે છે અને ફંડ વિતરણમાં વિલંબ ઘટાડે છે.

# Bharatiya Vayuyan Vidheyak 2024

POLITY

રાજ્યસભા દ્વારા Bharatiya Vayuyan Vidheyak 2024 પસાર કરવામાં આવ્યું છે. જેણે એરક્રાફ્ટ એક્ટ, 1934નું સ્થાન લીધું.
લોકસભા દ્વારા પહેલા જ બિલ પાસ કરવામાં આવ્યું છે.

Bharatiya Vayuyan Vidheyak 2024 વિશે

• આ બિલ મુખ્ય સુધારાઓ રજૂ કરતી વખતે એરક્રાફ્ટ એક્ટના પાયાના માળખાને જાળવી રાખે છે.
• BVV નો હેતુ એરક્રાફ્ટની ડિઝાઈન, ઉત્પાદન, જાળવણી, કબજો, ઉપયોગ, સંચાલન, વેચાણ, નિકાસ અને આયાત અને આનુષંગિક બાબતોનું નિયમન અને નિયંત્રણ કરવાનો છે.
• મુખ્ય ફેરફારો
  • Shift in Certification Authority: રેડિયોટેલિફોન ઓપરેટરના પ્રતિબંધિત પ્રમાણપત્ર માટે પરીક્ષણ, જે અગાઉ ટેલિકોમ વિભાગ હેઠળ હતું, હવે ડિરેક્ટોરેટ જનરલ ઓફ સિવિલ એવિએશન (DGCA)ને સોંપવામાં આવ્યું છે.
    • આ સિંગલ-વિન્ડો ક્લિયરન્સ સિસ્ટમ બનાવીને ઉડ્ડયન કર્મચારીઓ માટે પ્રક્રિયાને સુવ્યવસ્થિત કરે છે.
  • Expanded Regulatory Scope: DGCA પાસે હવે એરક્રાફ્ટ ડિઝાઈન અને તેમાં સામેલ સુવિધાઓની દેખરેખ રાખવાની વધારાની સત્તાઓ છે.
  • Enhanced Appeals Mechanism: વધુ વ્યાપક ફરિયાદ નિવારણને સુનિશ્ચિત કરીને, દંડ પરના નિર્ણય માટે આ બિલ બીજા સ્તરની અપીલ રજૂ કરે છે.
• મહત્ત્વ
  • BVV ભારતના ઉડ્ડયન નિયમોને આધુનિક બનાવે છે, આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણો સાથે સંરેખિત કરે છે અને આ ક્ષેત્રમાં વધુ સારી કાર્યક્ષમતા સુનિશ્ચિત કરે છે.
  • આ ફેરફારોનો હેતુ ભારતના વિકસતા ઉડ્ડયન ઉદ્યોગમાં સલામતી, નવીનતા અને સુવ્યવસ્થિત શાસનને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.

# Marburg Virus Disease (MVD)

SCIENCE & TECHNOLOGY

રવાંડા, આફ્રિકામાં મારબર્ગ વાયરસ રોગ (MWD) જેને ઘણીવાર ‘રક્તસ્ત્રાવ આંખનો રોગ’ કહેવામાં આવે છે, તે ફાટી નીકળ્યો છે.

MVD વિશે

• MVD જેણે Marburg Haemorrhagic Fever તરીકે પણ ઓળખવા આવે છે.
• Ebola’s Twin: MVD એ Ebola જેવા ફિલોવાયરસ પરિવાર સાથે સંબંધ ધરાવે છે.
  • બંને ઉચ્ચ મૃત્યુ દર સાથે દુર્લભ પરંતુ ગંભીર રીતે ફાટી નીકળે છે.
• પ્રથમ માર્બર્ગ, જર્મની (1967)માં ફાટી નીકળ્યો હતો.
  • તાંઝાનિયા, ઘાના અને હવે રવાંડા સહિત સમગ્ર આફ્રિકામાં અનુગામી પ્રકોપ નોંધાયો.
• ટ્રાન્સમિશન: Rousettus Aegyptiacus (Egyptian fruit bat)
  • વાયરસ ચેપગ્રસ્ત ચામાચીડિયાથી મનુષ્યમાં ફેલાય છે.
  • માનવ-થી-માનવ સંક્રમણ ચેપગ્રસ્ત શારીરિક પ્રવાહીના સંપર્ક દ્વારા થાય છે.
• લક્ષણો: ગંભીર માથાનો દુખાવો, દુખાવો તેમજ આંખો, પેઢાં અને નાકમાંથી લોહી આવવું.
• નિદાન અને સારવાર: ELISA અથવા RT-PCR પરીક્ષણોનો ઉપયોગ કરીને નિદાન કરવામાં આવે છે.
  • કોઈ માન્ય રસી અથવા ચોક્કસ એન્ટિવાયરલ નથી.

# NHAI Contractor Rating System

ECONOMY

NHAI એ ખાડાઓ અને તિરાડોને કારણે રોડની નબળી સ્થિતિ અંગેની ટીકાના જવાબમાં હાઈવેની જાળવણી કરતા કોન્ટ્રાક્ટરો માટે નવી રેટિંગ પદ્ધતિ રજૂ કરી છે.

NHAI Contractor Rating System વિશે

• પ્રદર્શન સુધારણાને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે NHAI વેબસાઈટ અને સોશિયલ મીડિયા પર રેટિંગ પ્રકાશિત કરવામાં આવશે.
• મિકેનિઝમ: કોન્ટ્રાક્ટરોનું મૂલ્યાંકન પાંચ પરિમાણો પર કરવામાં આવશે.
  • ખરબચડી, ખાડાઓ, રુટ ડેપ્થ, સપાટીમાં તિરાડ, પેચવર્ક અને રેવેલિંગ.
  • 100માંથી 60ની નીચે સ્કોર કરનારા કોન્ટ્રાક્ટરોને “બિન-પર્ફોર્મર” તરીકે લેબલ કરવામાં આવશે, જે ભવિષ્યના કરારો માટેની તેમની તકો ઘટાડે છે.
• મૂલ્યાંકન અને ડેટા સંગ્રહ: NHAI દર 100 મીટરે ડેટા કેપ્ચર કરીને હાઇવેની સ્થિતિનું મૂલ્યાંકન કરવા કેમેરા અને સેન્સર સાથે નેટવર્ક સર્વે વ્હીકલ્સ (NSVs) તૈનાત કરશે. આ ડેટા પર 48 કલાકની અંદર પ્રક્રિયા કરવામાં આવશે.
• ઓટોમેશન: સેન્સર દ્વારા કેપ્ચર કરાયેલા 3D ડેટાનો ઉપયોગ કરીને નવી સિસ્ટમ મેન્યુઅલ હસ્તક્ષેપ વિના કાર્ય કરશે. ઝડપી પ્રતિસાદ માટે કલર કોડ્સ સાથે સુધારાત્મક પગલાં લેવા માટે સૂચનાઓ આપમેળે જનરેટ થશે.
• બિન-અનુપાલન પરિણામો: જો કોન્ટ્રાક્ટરો સમયસર રસ્તાઓને સુધારશે નહીં, તો NHAI સમારકામ હાથ ધરશે અને તેમની પાસેથી ખર્ચ વસૂલ કરવામાં આવશે.
• પહેલનું મહત્વ
  • તે સરળ અને સારી માર્ગ ગુણવત્તા સુનિશ્ચિત કરશે.
  • પારદર્શિતા અને જવાબદારીમાં વધારો
  • સચોટ મૂલ્યાંકન માટે NSVs જેવા અદ્યતન સાધનોના ઉપયોગને પ્રોત્સાહિત કરે છે.

One-Liner Current Affairs

• ભારત અને સ્લોવેનિયાએ 2024-2029 સમયગાળા માટે Programme of Co-operation (PoC)ને અંતિમ સ્વરૂપ આપવાની જાહેરાત કરી છે.
  • Programme of Co-operation: તે વિશિષ્ટ ક્ષેત્રોમાં સહયોગ વધારવા માટે બે દેશો વચ્ચે રચાયેલ ઔપચારિક કરાર છે, જેમ કે વિજ્ઞાન, ટેકનોલોજી અને નવીનતા.
• ઈન્ટરનેશનલ ટેલિકોમ્યુનિકેશન યુનિયન (ITU) અને ઈન્ટરનેશનલ કેબલ પ્રોટેક્શન કમિટી (ICPC) એ સંયુક્ત રીતે સબમરીન કેબલ રેઝિલિયન્સ (Submarine Cable Resilience) માટે ઈન્ટરનેશનલ એડવાઈઝરી બોડી (International Advisory Body) શરૂ કરી છે.
• ઉત્તરાખંડ હાઉસિંગ ડેવલપમેન્ટ કાઉન્સિલ (UHDC) અને MDDA દ્વારા સંચાલિત PM Housing Scheme હેઠળ ઓછી આવક ધરાવતા પરિવારોને આવાસ પ્રદાન કરશે. આ પ્રોજેક્ટ હેઠળ 16,000 ઘરોનું નિર્માણ કરવામાં આવી રહ્યું છે.
  • આ પહેલ પીએમ મોદીના ‘અંત્યોદય’ના વિઝનને સમર્થન આપે છે.
• સરકારે ખાસ કરીને ગ્રામીણ અને ડાબેરી ઉગ્રવાદથી પ્રભાવિત વિસ્તારો (Left-Wing Extremist-Affected Areas)માં સુલભતા વધારવા માટે 3-કિમીની ત્રિજ્યામાં પોસ્ટ ઓફિસો સ્થાપવાનું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે.
• વિશ્વ બેંક દ્વારા મહારાષ્ટ્રને $188.28 મિલિયનની લોન મંજૂર કરવામાં આવી છે, જેનો હેતુ રાજ્યના અવિકસિત જિલ્લાઓમાં આર્થિક વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.
  • આ લોનનો હેતુ જિલ્લા-સ્તરના શાસનને વધારવા, ઈ-ગવર્નન્સ સેવાઓમાં સુધારો કરવા અને ખાનગી-ક્ષેત્રની જોડાણને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.
• ગ્લાસગો (Glasgow)માં જન્મેલી સ્કોટિશ શીખ કલાકાર જસલીન કૌરને તેના એકલ પ્રદર્શન ‘અલ્ટર અલ્ટાર‘ માટે પ્રતિષ્ઠિત 2024 ટર્નર પ્રાઈઝથી સન્માનિત કરવામાં આવી છે.
• ચિલી (Chile)ના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ વેરોનિકા મિશેલ બેશેલેટ જેરિયા (Veronica Michelle Bachelet Jeria)ને શાંતિ, નિઃશસ્ત્રીકરણ અને વિકાસ 2024 માટે ઈન્દિરા ગાંધી પુરસ્કારથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે.
• કેન્દ્રીય મંત્રી ધર્મેન્દ્ર પ્રધાન દ્વારા શરૂ કરાયેલ પીએમ ઈ-વિદ્યા DTH ચેનલ નંબર 31, ભારતીય સાંકેતિક ભાષા (ISL) ને સમર્પિત છે.
  • આ પહેલનો ઉદ્દેશ શ્રવણ-ક્ષતિગ્રસ્ત સમુદાય માટે સંચારના અંતરને દૂર કરવાનો અને ISLને માન્યતા પ્રાપ્ત ભાષા તરીકે પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.
• ગૂગલે હૈદરાબાદમાં ગૂગલ સેફ્ટી એન્જિનિયરિંગ સેન્ટર (GSEC)ની સ્થાપના માટે તેલંગાણા સરકાર સાથે કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે.
  • આ વિશિષ્ટ આંતરરાષ્ટ્રીય સાયબર સિક્યુરિટી હબ સાયબર સુરક્ષા ક્ષમતાઓને આગળ વધારવા, કૌશલ્ય વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા અને રોજગારીની તકો ઊભી કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે.
  • GSECએ ટોક્યો પછી એશિયા પેસિફિકમાં ગૂગલનું આવું બીજું અને વૈશ્વિક સ્તરે પાંચમું કેન્દ્ર હશે.
• 7 ડિસેમ્બર 2024ના રોજ કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રી જેપી નડ્ડા હરિયાણામાં 100-દિવસીય ટીબી નાબૂદી અભિયાનની શરૂઆત કરશે.
• ઈન્ડિગો એરલાઈન્સે 2024ના AirHelp Score Reportમાં 109માંથી 103મું સ્થાન મેળવ્યું હતું, જે તેને વૈશ્વિક સ્તરે સૌથી ખરાબ પ્રદર્શન કરતી એરલાઈન્સમાં સ્થાન આપે છે.
• નેપાળ અને ચીને વડા પ્રધાન કે પી શર્મા ઓલીની ચીન મુલાકાત દરમિયાન બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઈનિશિયેટિવ (BRI – Belt and Road Initiative) કોઓપરેશન ફ્રેમવર્ક પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે.
  • આ કરારનો ઉદ્દેશ નેપાળને જમીન સાથે જોડાયેલા દેશમાં રૂપાંતરિત કરવા માટે રસ્તાઓ, રેલ્વે અને ટેલિકોમ્યુનિકેશન્સ સહિત માળખાકીય સુવિધાઓના વિકાસને ઝડપી બનાવવાનો છે.