Daily Current Affairs 05 December 2024

Daily Current Affairs 05 December 2024: List of Important Days

• 05 December 2024
  1. World Soil Day
     • દર વર્ષે 5 ડિસેમ્બરના રોજ World Soil Day ઉજવવામાં આવે છે.
     • શરૂઆત: 2014માં
     • ઈન્ટરનેશનલ યુનિયન ઓફ સોઈલ સાયન્સ (IUSS) એ 2002માં World Soil Dayનો ખ્યાલ રજૂ કર્યો હતો. 2013માં ફૂડ એન્ડ એગ્રીકલ્ચર ઓર્ગેનાઈઝેશન (FAO) દ્વારા સત્તાવાર રીતે સમર્થન આપવામાં આવ્યું હતું.
     • યુનાઈટેડ નેશન્સ જનરલ એસેમ્બલી (UNGA) એ ડિસેમ્બર, 2013માં તેને અપનાવ્યો હતો. આ પહેલના મુખ્ય સમર્થક, થાઈલેન્ડના સ્વર્ગસ્થ રાજા ભૂમિબોલ અદુલ્યાદેજને સન્માનિત કરવા માટે તેમના જન્મદિન 5 ડિસેમ્બરને પસંદ કરવામાં આવી હતી.
     • World Soil Day 2024 થીમ: “Caring for Soils: Measure, Monitor, Manage”

આજનો ઈતિહાસ: (05 December)

DAY IN HISTORY

• 05 December
  • 05 December 1950: અરવિંદ ઘોષનું નિધન થયું હતું.
  • 05 December 2013: નેલ્સન મંડેલાનું નિધન થયું હતું.
    • 1990માં ભારત રત્નથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.
    • 1993માં નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.

Daily Current Affairs 05 December 2024

# National Legal Metrology Portal (eMaap)

NATIONAL NEWS

રાજ્ય કાનૂની મેટ્રોલોજી વિભાગો (State Legal Metrology Departments) અને તેમના પોર્ટલને એકીકૃત રાષ્ટ્રીય સિસ્ટમમાં એકીકૃત કરવા માટે કન્ઝ્યુમર અફેર્સ વિભાગ (Department of Consumer Affairs) દ્વારા eMaap વિકસાવવામાં આવી રહ્યું છે. હાલમાં, રાજ્ય સરકારો પેકેજ્ડ કોમોડિટીની નોંધણી, લાઈસન્સ ઈશ્યૂ કરવા અને વજન અને માપન સાધનોની ચકાસણી/સ્ટેમ્પિંગ માટે તેમના પોતાના પોર્ટલનો ઉપયોગ કરી રહી છે.

eMaap વિશે

• ધ્યેય: લાઈસન્સ જારી કરવા, ચકાસણી હાથ ધરવા અને અમલીકરણ અને અનુપાલનનું સંચાલન કરવા માટેની પ્રક્રિયાઓને સુવ્યવસ્થિત કરવી.
• લાભો
  • કાનૂની મેટ્રોલોજી અધિનિયમ, 2009 હેઠળ પેપરવર્ક ઘટાડીને, પાલન બોજ ઘટાડીને વેપાર વ્યવહારમાં સરળતા અને પારદર્શિતાને પ્રોત્સાહન આપવું.
  • ડેટા-સંચાલિત નિર્ણય-નિર્માણને સક્ષમ કરે છે, અમલીકરણ પ્રવૃત્તિઓને સુવ્યવસ્થિત કરે છે અને નીતિ નિર્માણની સુવિધા આપે છે, એક મજબૂત અને કાર્યક્ષમ નિયમનકારી માળખું સુનિશ્ચિત કરે છે.

# World Drought Atlas 2024

ENVIRONMENT

યુનાઈટેડ નેશન્સ કન્વેન્શન ટુ કોમ્બેટ ડેઝર્ટિફિકેશન (UNCCD) અને યુરોપિયન કમિશન જોઈન્ટ રિસર્ચ સેન્ટરે રિયાધમાં તેમની 16મી કોન્ફરન્સ દરમિયાન “World Drought Atlas” લોન્ચ કર્યું. તેને અનુસાર 2050 સુધીમાં લગભગ 75% વસ્તી દુષ્કાળથી પ્રભાવિત થશે.

એટલાસનું નિર્માણ સીમા રિસર્ચ ફાઉન્ડેશન (ઈટાલી), વ્રિજે યુનિવર્સીટીટ એમ્સ્ટરડેમ (નેધરલેન્ડ), અને યુએન યુનિવર્સિટી ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર એન્વાયરમેન્ટ એન્ડ હ્યુમન સિક્યુરિટી (જર્મની) સાથે મળીને કરવામાં આવ્યું છે.

UNCCD’s Drought Atlas વિશે

• UNCCD અને યુરોપિયન કમિશન સંયુક્ત સંશોધન કેન્દ્ર દ્વારા પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે.
• ઉદ્દેશ્ય: વધતા વૈશ્વિક દુષ્કાળના જોખમોનો સામનો કરવા અને સ્થિતિસ્થાપકતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ડેટા આધારિત આંતરદૃષ્ટિ અને માર્ગદર્શિકા પ્રદાન કરવી.
• દુષ્કાળના વિસ્તરણને પ્રેરિત કરતા પરિબળો:
  • બિનટકાઉ પાણીનો ઉપયોગ અને સ્પર્ધા.
  • નબળી જમીન વ્યવસ્થાપન પદ્ધતિઓ.
  • આબોહવા પરિવર્તન-પ્રેરિત વરસાદની વિવિધતા.
  • ઝડપી શહેરીકરણ અને સંસાધન ગેરવહીવટ.
• આબોહવા પરિવર્તન અને જમીન અને જળ સંસાધનોના બિનટકાઉ સંચાલનને કારણે વર્ષ 2000 થી દુષ્કાળમાં 29% નો વધારો થયો છે.
• 2050 સુધીમાં વિશ્વની 75% વસ્તી દુષ્કાળથી પ્રભાવિત થઈ શકે છે.
• જમીન અને પાણીના ઉપયોગ અને વ્યવસ્થાપન સાથે સંકળાયેલા માનવીય પરિબળો દુષ્કાળ અને તેની અસરોને વધારે અને વધારી શકે છે.
• 2019માં ચેન્નાઈમાં ‘Day Zero’ – જળ સંસાધનોના ગેરવહીવટ અને પ્રચંડ શહેરીકરણના પરિણામે શહેરમાં પાણીની કટોકટી સર્જાઈ છે, જે વાર્ષિક સરેરાશ 1,400 મિલીમીટરથી વધુ વરસાદ મેળવે છે.

# પ્લાસ્ટિક પ્રદૂષણ સંધિ

ENVIRONMENT

દક્ષિણ કોરિયાના બુસાનમાં એકત્ર થયેલા લગભગ 170 દેશોના પ્રતિનિધિઓ એક સપ્તાહની વાટાઘાટો છતાં પ્લાસ્ટિક પ્રદૂષણને દૂર કરવા માટેના માળખાકીય કરાર પર સંમત થવામાં નિષ્ફળ રહ્યા હતા.

Intergovernmental Negotiating Committee (INC) ની બેઠકો 2022માં શરૂ થઈ, પાંચમા સત્ર INC-5 સાથે, નવેમ્બર 2024 માં “અંતિમ” સુનિશ્ચિત બેઠક તરીકે યોજાઈ. કોઈ સર્વસંમતિ સધાઈ ન હતી અને પરિણામે 2025 માટે સંભવિત INC-5.2 સત્ર સાથે વાટાઘાટો લંબાવવામાં આવી છે.

બુસાન INC-5 ની નિષ્ફળતા માટેનું કારણ

# Aravalli Green Wall Project

ENVIRONMENT

રિયાધમાં યુનાઈટેડ નેશન્સ કન્વેન્શન ટુ કોમ્બેટ ડેઝર્ટિફિકેશન (UNCCD) COP16માં, ભારત તેની નવીન અરવલ્લી ગ્રીન વોલ પ્રોજેક્ટ (AGWP) પ્રદર્શિત કરશે. ભારતે CoP-16 ખાતે ક્ષીણ થઈ ગયેલી જંગલની જમીનોને પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે તેની અરવલ્લી ગ્રીન વોલ પ્રોજેક્ટનું પ્રદર્શન કર્યું.

Aravalli Green Wall Project વિશે

• Origin: Senegal-Djibouti સુધી ફેલાયેલી આફ્રિકાની ગ્રેટ ગ્રીન વોલ પહેલથી પ્રેરિત
  • થાર રણથી ઉત્તર ભારતમાં ફેલાતા રણીકરણનો સામનો કરવા માટે કલ્પના કરવામાં આવી.
• States Covered: હરિયાણા, રાજસ્થાન, ગુજરાત અને દિલ્હી
• Aim: 2027 સુધીમાં 1.15 મિલિયન હેક્ટર ક્ષતિગ્રસ્ત જમીનની પુનઃસ્થાપના.
  • જમીનની અધોગતિ, ધોવાણ અને દુષ્કાળની અસરોનું શમન.
  • પ્રારંભિક તબક્કામાં 75 જળાશયોનું પુનર્જીવન.
• Features: અરવલ્લી રેન્જમાં 1,400 કિમી લાંબો અને 5 કિમી પહોળો ગ્રીન બેલ્ટ બનાવવો.
  • સ્વદેશી વનીકરણ, જૈવવિવિધતા સંરક્ષણ અને અદ્યતન જળ વ્યવસ્થાપનનું એકીકરણ.
  • ઈકોસિસ્ટમને સ્થિર કરવા માટે જીઆઈએસ સાધનો અને પ્રકૃતિ-આધારિત ઉકેલોનો ઉપયોગ.
  • ટકાઉ પુનઃસ્થાપન અને હરિયાળી રોજગારની તકો માટે સામુદાયિક જોડાણ.

અરવલી પર્વતમાળા વિશે

• તે ઉત્તર-પશ્ચિમ ભારતની એક પર્વતમાળા છે, જે દક્ષિણ-પશ્ચિમ દિશામાં આશરે 670 કિમી છે, જે દિલ્હી નજીકથી શરૂ થઈને દક્ષિણ હરિયાણા, રાજસ્થાનમાંથી પસાર થાય છે અને અમદાવાદ ગુજરાતમાં સમાપ્ત થાય છે.
• માઉન્ટ આબુ પરનું સૌથી ઊંચું શિખર ગુરુ શિખર છે.
• અરવલ્લી પર્વતમાળા પૃથ્વી પરની સૌથી જૂની ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય વિશેષતાઓમાંની એક છે, જેનું મૂળ પ્રોટેરોઝોઇક યુગમાં છે.
• અરવલ્લી પર્વતમાળા પ્રાકૃતિક સંસાધનોથી સમૃદ્ધ છે અને પશ્ચિમી રણના વિકાસને નિયંત્રિત કરે છે.

One-Liner Current Affairs

• ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીએ 2024ના ‘વર્ડ ઓફ ધ યર’ તરીકે ‘Brain Rot’ શબ્દને પસંદ કર્યો છે.
  • આ શબ્દનો ઉપયોગ લગભગ 170 વર્ષ પહેલા કરવામાં આવ્યો હતો.
  • આ શબ્દનો પ્રથમ ઉલ્લેખ 1854માં લખેલી હેનરી ડેવિડની પુસ્તક ‘વાલ્ડેન’માં કરવામાં આવ્યો હતો.
• લખનઉમાં યોજાયેલ સૈયદ મોદી ઈન્ટરનેશનલ સુપર 300 બેડમિન્ટન ટૂર્નામેન્ટની મહિલા સિંગલ્સ ફાઈનલ મેચમાં 1 ડિસેમ્બરના રોજ ચીનની ખિલાડી વુ લુઓ યુ સામે પીવી સિંધુએ જીત મેળવીને ગોલ્ડ મેડલ પ્રાપ્ત કર્યો હતો.
  • સિંધુએ તેની કારકિર્દીમાં ત્રીજી વખત સૈયદ મોદી ઈન્ટરનેશનલ ટુર્નામેન્ટનો ખિતાબ જીત્યો છે.
    • તે 2022 અને 2017માં આ ખિતાબ જીતી ચૂકી છે.
• IAS તુષાર ધોળકિયાને ગુજરાત ગૌણ સેવ પસંદગી મંડળના નવા ચેરમેન તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે.
  • તે હાલમાં ગુજરાત રાજ્ય નાગરિક પુરવઠા નિગમ લિ. ના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર છે.
• 7 ડિસેમ્બર 2024 ના રોજ વિશ્વના સૌથી મોટા નરેન્દ્ર મોદી સ્ટેડિયમ, અમદાવાદ ખાતે BAPS સંસ્થાના આંતરરાષ્ટ્રીય ‘કાર્યકર સુવર્ણ મહોત્સવ’ની ઉજવણી કરવામાં આવશે.
  • 1972માં પ્રમુખસ્વામી મહારાજ દ્વારા આયોજન કરીને કાર્યકરોનું એક વિધિવત માળખું સ્થાપિત કરી મુંબઈમાં કાર્યકારોનું મધ્યસ્થ કાર્યાલય સ્થાપવામાં આવ્યું હતું. જેણે 2022માં 50 વર્ષ પૂર્ણ થયા હતા. ત્યારે શતાબ્દી મહોત્સવ હોવાને કારણે 2024માં આ કાર્યક્રમ યોજાઈ રહ્યો છે.
• અમદાવાદ ટ્રાફિક પોલીસ કમિશનરે જાહેરનામું બહાર પાડી તમામ રિક્ષાચાલકો માટે મીટર ફરજિયાત કર્યા છે.
  • 1 જાન્યુઆરીથી આ નિયમ લાગુ કરવામાં આવશે.
• તાજેતરમાં કચ્છનું સ્મૃતિવન ભૂકંપ મેમોરિયલ મ્યુઝિયમ યુનેસ્કોના આર્કિટેક્ચર અને ડિઝાઈન ક્ષેત્રના પ્રતિષ્ઠિત પ્રિક્સ વર્સેઈલ્સ એવોર્ડથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યું છે.
  • પ્રિક્સ વર્સેઈલ્સ એવોર્ડનો પ્રારંભ 1956માં UNESCO દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો.
• તાજેતરમાં ભારતે પંચમી વખત મેન્સ જુનિયર એશિયા હોકી કપનો ખિતાબ જીત્યો.
• તાજેતરમાં USA એ તેના વિદેશી સૈન્ય વેચાણ કાર્યક્રમ હેઠળ MH-60R હેલિકોપ્ટર ખાતે ભારતને સહાયક સાધનો વેચવા માટે $1.17 બિલિયનના સોદાને મંજૂરી આપી.
• મહારાષ્ટ્રના નવા મુખ્યપ્રધાન તરીકે ‘દેવેન્દ્ર ફડણવિસ’ સપથ લેશે.